Gestrest door werk? Ontdek 3 strategieën om werkstress te verminderen

“C’est le ton qui fait la musique” is een bekend Frans gezegde dat letterlijk stelt dat de toon de muziek bepaalt. Echter een orkest waarin de muzikanten geen goede interactie hebben maakt wel geluid maar niet per se goede muziek. Op het werk is dat net zo. De vaardigheid van werknemers en werkgevers in hun onderlinge interactie bepaalt mede het succes en het plezier op de werkvloer. Als er te weinig plezier wordt ervaren tijdens het werk en als er geen goede interactie is daarover tussen werknemers en werkgevers dan is werkstress de lachende derde. Merkt u dat werknemers gestrest zijn door het werk? Ontdek dan nu 3 strategieën om werkstress te verminderen.

Strategie 1: aanpak van werkstress bij de bron

Signaleert u binnen uw bedrijf dat werknemers gestrest zijn door het werk dat zij doen en door de interactie tussen hen onderling, met collega’s en leidinggevenden dan bent u aan zet. Handige tips om werkstress tegen te gaan zijn natuurlijk handig maar u bent gebaat bij het implementeren van een strategie om werkstress structureel aan te pakken.

Aanpak bij de bron

TNO heeft twee basisstrategieën geformuleerd waarmee werkstress te lijf wordt gegaan. Werkstress aanpakken bij de bron heeft  positieve effecten voor zowel werknemers die al met stress kampen als voor werknemers die nog geen werkstress ervaren. Werkstress aanpakken bij de bron heeft dus een preventieve werking. Voordat u de oorzaken kunt aanpakken binnen uw bedrijf of organisatie zult u eerder in het traject al een risico inventarisatie (RI&E) en-evaluatie  hebben gemaakt van de aanwezige risico’s. Uit de risico inventarisatie en -evaluatie zal blijken of u binnen uw organisatie of bedrijf werkprocessen anders moet organiseren. Wellicht moet u uw werknemers meer autonomie geven om hun werk zelf te organiseren en te regelen. Bij het uitvoeren van een RI&E kijkt u naar risicofactoren. Risicofactoren bij werkstress zijn: 

• hoge werkdruk
• teveel of te weinig autonomie ervaren in de functie
• arbeidsconflict
• ongeschiktheid voor de functie
• teveel nadruk op negatieve resultaten
• veel diversiteit op de werkvloer die leidt tot moeilijke inpassing
• pesten
• agressie en geweld
• discriminatie

Na de evaluatie van deze risicofactoren zult u als werkgever maatregelen moeten nemen die gericht zijn op het tegengaan of elimineren van één of meerdere risicofactoren. Om structurele veranderingen door te voeren heeft u een zo groot mogelijk draagvlak nodig binnen uw bedrijf of organisatie. Het is dan ook belangrijk om zowel bij het uitvoeren van de RI&E als bij de besluitvorming over maatregelen de OR en uw werknemers te betrekken. Zij weten vaak waar risico’s liggen, waarom bepaalde werkprocessen een groter risico vormen en welke maatregelen het beste genomen kunnen worden.

Strategie 2: Veerkracht versterken om werkstress te verminderen

Ondanks de maatregelen die u neemt tegen werkstress in samenspraak met de OR en uw werknemers kunnen de resultaten tegenvallen. U heeft wellicht geprobeerd meer bewustzijn te kweken rondom de risicofactoren, u heeft werkprocessen anders georganiseerd en u heeft geëxperimenteerd met meer of minder autonomie te geven aan uw werknemers. Toch lukt het niet om alle oorzaken van de werkstress te elimineren. 

In dit geval kan een andere strategie beter helpen. Een strategie die gericht is op het versterken van de veerkracht van uw werknemers maar ook van leidinggevenden. In sommige beroepen is werkstress een integraal onderdeel van het werk. Denkt u daarbij aan het werk van hulpdiensten of werken bij de politie. Werknemers zijn dan beter geholpen als zij leren werkstress beter te hanteren. 

Veerkracht voor succesvol omgaan met werkstress 

Veerkracht is het vermogen van uw werknemers om na een tegenvallende prestatie, een conflict of tegenslag weer terug te veren en op te krabbelen. Een veerkrachtige werknemer slaagt erin zich succesvol aan te passen aan een stressvolle situatie of te herstellen na flinke tegenslag. Als werknemers uiteindelijk mentaal sterker uit hun stressvolle situatie komen dan hebben zij veel veerkracht. Door uw werknemers goed te trainen in het hanteren van stress verhoogt u de veerkracht van uw werknemers. Een hogere veerkracht betekent beter met werkstress kunnen omgaan en dat leidt weer tot minder onnodige fouten tijdens het werkproces en minder conflicten met collega’s en leidinggevenden en tenslotte tot minder ziekteverzuim.

Uw werknemers en leidinggevenden leren de juiste hulpbron aan te spreken als er sprake is van hoge werkdruk en stressvolle omstandigheden. Hierdoor is de impact ervan minder groot. 

Hulpbronnen kunnen worden onderverdeeld in:

• werkhulpbronnen
• persoonlijke hulpbronnen. 

Werkhulpbronnen zijn bijvoorbeeld:

• coaching door de leidinggevende
•  steun van collega’s bij een conflict op de werkvloer 
• meer autonomie voor een werknemer
• stimulans leidinggevende voor ontwikkeling kennis en vaardigheden 

Bij persoonlijke hulpbronnen gaat het over persoonskenmerken zoals:

• optimisme, 
• zelfvertrouwen, 
• emotionele stabiliteit 
• motivatie
• veerkracht

Deze persoonskenmerken kunnen door training en coaching vaak versterkt worden.

Strategie 3: Integrale aanpak om werkstress te verminderen

Als u regelmatig een RI&E uitvoert binnen uw bedrijf of organisatie en uw arbobeleid op peil houdt dan kunt u op termijn inzicht krijgen in de oorzaken van werkstress in uw bedrijf of organisatie, het verloop ervan, welke aspecten veranderen door de maatregelen die u neemt. U ontwikkelt zo een integrale aanpak waarbij werknemers, de OR en leidinggevenden nauw bij worden betrokken. 

Door een positieve interactie tussen HRM, leidinggevenden, werknemers, OM en de directie kan gestreefd worden naar een aanpak op maat. De aanpak moet passen bij zowel de individuele werknemer, als ook bij uw bedrijf en bedrijfstak. 

Bent u bijvoorbeeld actief in de transportsector dan hebben uw werknemers te maken met veel tijdsdruk, lange ritten, veel zitten met korte pauzes, veel geluid en lawaai maar ook ploegendiensten buiten reguliere tijden en slapeloosheid. Deze bronnen van werkstress verschillen met bijvoorbeeld de IT. Daar worden werkgevers en werknemers veel meer geconfronteerd met technologie-stress. 

Technologiestress wordt veroorzaakt door de continue communicatie via computer, tablet of telefoon; altijd bereikbaar zijn, ook na werktijd. Deze overbelasting van de mentale capaciteiten van werknemers vergt een andere aanpak of dwingt u als werkgever de accenten anders te leggen in uw plan van aanpak.

De meest effectieve aanpak is misschien wel de combinatie van beide basisstrategieën:  

• Werkstress aanpakken bij de bron waarmee u de oorzaken van werkstress probeert weg te nemen. Hoge werkdruk, teveel of te weinig autonomie ervaren in de functie, arbeidsconflict, ongeschiktheid voor de functie en teveel nadruk op negatieve resultaten moeten dan aangepakt worden.
• Het vergroten van de veerkracht van uw werknemers waarbij zij leren beter om te gaan met de werkstress. Hierbij leren zij in welke situatie welke hulpbronnen het beste aangesproken kunnen worden. 

Werkhulpbronnen als coaching door de leidinggevende, steun van collega’s bij een conflict op de werkvloer, meer autonomie voor een werknemer,stimulans leidinggevende voor ontwikkeling kennis en vaardigheden. Of toch meer inzetten op het aanspreken van persoonlijke hulpbronnen als optimisme, zelfvertrouwen, emotionele stabiliteit,motivatie, veerkracht. 

Conclusie

We hebben drie strategieën om werkstress te verminderen uitvoerig bekeken. De eerste strategie is gericht op het aanpakken van werkstress bij de bron door middel van een risico-inventarisatie en evaluatie. Hierbij wordt gekeken naar de risicofactoren die bijdragen aan werkstress, zoals hoge werkdruk, ongeschiktheid voor de functie en agressie en geweld op de werkvloer. Vervolgens worden er maatregelen genomen om deze risicofactoren tegen te gaan of te elimineren. Belangrijk hierbij is om de OR en werknemers te betrekken om zo draagvlak te creëren voor de veranderingen.

De tweede strategie richt zich op het versterken van de veerkracht van werknemers en leidinggevenden. Hierbij wordt er gefocust op het vermogen van werknemers om na een tegenslag of stressvolle situatie weer terug te veren en op te krabbelen. Dit wordt gedaan door bijvoorbeeld trainingen en workshops aan te bieden om beter om te gaan met stressvolle situaties.

Tot slot wordt in de derde strategie aandacht besteed aan het creëren van een gezonde en positieve werkomgeving. Hierbij wordt er gekeken naar de mogelijkheden om bijvoorbeeld meer autonomie te geven aan werknemers, open communicatie te stimuleren en voldoende ruimte te bieden voor ontspanning en persoonlijke ontwikkeling. Door deze maatregelen te nemen, kan de werkstress verminderd worden en kunnen werknemers met meer plezier en succes hun werk uitvoeren.

Kortom, door werkstress bij de bron aan te pakken, de veerkracht van werknemers te versterken en een gezonde en positieve werkomgeving te creëren, kunnen werkgevers en werknemers samen zorgen voor een succesvolle en plezierige werkomgeving met minder werkstress."

Take Aways

• Werkstress kan worden verminderd door het toepassen van drie verschillende strategieën.
• Een is gericht op het aanpakken van de oorzaken van werkstress, een tweede is gericht op het verhogen van de veerkracht bij werknemers.
• Een derde strategie een aanpak op maat die zowel de oorzaken van werkstress  aanpakt als het verhogen van de veerkracht van werknemers. 
• Voor het toepassen van een strategie dient een risico-inventarisatie en evaluatie gedaan te worden om risicofactoren binnen uw bedrijf te identificeren. 
• Bij het nemen van maatregelen is het essentieel om de OR en werknemers te betrekken om een zo groot mogelijk draagvlak te creëren. 
• Veerkrachtige werknemers zijn beter in staat om zich aan te passen aan stressvolle situaties en zich te herstellen na tegenslag.
• Veerkracht versterken kan door middel van training en ontwikkeling van persoonlijke hulpbronnen als optimisme, zelfvertrouwen, emotionele stabiliteit,motivatie, veerkracht.