Preventieve maatregelen tegen ziekteverzuim: hoe ziekteverzuim te voorkomen

Werkgevers en HRM die in paniek raken als het ziekteverzuim oploopt? Dat is in ieder geval geen goede strategie om ziekteverzuim tegen te gaan. Beter is het om preventieve maatregelen tegen ziekteverzuim te nemen en daarmee ziekteverzuim te voorkomen.

Dat er redenen zijn tot zorgen en misschien wel paniek, is terecht. Ziekteverzuim in Nederland blijft hoog en kan een aanzienlijke impact op organisaties hebben. Steeds meer bedrijven zien zich voor de uitdaging om ziekteverzuim tegen te gaan. Ziekteverzuim is kostbaar vanwege het doorbetalen van loon en het aantrekken van tijdelijke krachten, maar kan ook leiden tot verminderde productiviteit en een negatieve invloed op de werksfeer. Een effectief verzuimbeleid is als vruchtbare grond waarop organisaties kunnen gedijen. Een effectief verzuimbeleid bestaat uit diverse maatregelen die gericht zijn op het bevorderen van de gezondheid en het welzijn van werknemers.

Creëer een gezonde werkomgeving

Een gezonde werkomgeving is een van de fundamenten van het voorkomen van ziekteverzuim. Als werkgever kunt u investeren in goed geventileerde en ergonomisch verantwoorde werkplekken om het comfort en de gezondheid van uw werknemers te bevorderen. Daarnaast is het stimuleren van beweging tijdens werktijd van essentieel belang. Regelmatige pauzes en het bieden van ontspanningsruimtes kunnen werknemers helpen om stress te verminderen en nieuwe energie op te doen, wat het risico op ziekteverzuim kan verkleinen.

Een voorbeeld hiervan is te zien bij innovatieve technologiebedrijven die een gezonde werkomgeving hoog in het vaandel hebben. Ze hebben moderne open plan werkruimtes gecreëerd met veel natuurlijk licht en groene elementen, waardoor werknemers zich energieker en positiever voelen. Daarnaast hebben zij vaak gezamenlijke bewegings- en ontspanningsruimtes waar werknemers kunnen ontspannen en samen kunnen sporten, wat in de praktijk bijdraagt aan het welzijn van het personeel.

Wetenschappelijk onderzoek 

Interessant is dat nu de focus op het welzijn van werknemers is komen te liggen en het creëren van een gezonde werkomgeving, er in de academische wereld nog volop onderzoek nodig lijkt om de effecten op de lange termijn vast te stellen. 

Gezondheidsvoorlichting en -programma's

Effectief verzuimbeleid omvat ook gezondheidsvoorlichting en -programma's. Binnen uw bedrijf of onderneming kunt u workshops en trainingen organiseren over onderwerpen zoals:

• stressbeheersing
• gezonde voeding
• lichaamsbeweging. 

Door werknemers bewust te maken van gezonde levensstijl keuzes, zoals het belang van evenwichtige voeding en voldoende lichaamsbeweging, kunt u hen aanmoedigen om actief te werken aan hun gezondheid. Dit bewustzijn kan ook leiden tot een proactieve benadering van gezondheidsproblemen, waardoor werknemers gezondheidskwesties eerder kunnen signaleren en aanpakken, voordat ze leiden tot langdurig verzuim. Zorgverzekeraar CZ heeft onderzoek gedaan bij collectief verzekerden naar de voordelen van vitaliteitsprogramma’s waartoe gezondheidsprogramma's ook behoren. Uit het onderzoek bleek dat elke euro die werd geïnvesteerd in een leefstijlprogramma, 1 euro en 42 cent opleverde. Voor werknemers gold dat hun gezondheid verbeterde én dat zij ook profiteerden van een lagere premie door de lagere zorgkosten.

Flexibele werkomgeving

Flexibiliteit is een andere belangrijke pijler van een effectief verzuimbeleid. Het bieden van een flexibele werkomgeving, bijvoorbeeld door thuiswerkmogelijkheden, kan bijdragen aan een betere balans tussen werk en privé. Hierdoor kunnen werknemers beter omgaan met stress en persoonlijke verplichtingen, wat op zijn beurt de algehele gezondheid en tevredenheid bevordert.

Een treffend voorbeeld hiervan is te zien bij WorkLife Balance, een consultancybedrijf dat flexibele werktijden en thuiswerkmogelijkheden heeft geïntroduceerd. Werknemers hebben de vrijheid om hun werktijden aan te passen aan hun persoonlijke behoeften, zoals het bijwonen van ouderavonden of het verzorgen van zieke familieleden. Hierdoor voelen werknemers zich minder opgejaagd en ervaren ze minder stress, wat resulteert in een aanzienlijke vermindering van het ziekteverzuim bij WorkLife Balance.

Ondersteunend management

Een ondersteunend management dat openstaat voor communicatie met werknemers, helpt bij het vroegtijdig signaleren van mogelijke problemen en kan ervoor zorgen dat werknemers zich gesteund voelen in tijden van stress of ziekte. Een positieve relatie tussen leidinggevenden en werknemers bevordert een gezonde werkomgeving waarin werknemers zich gewaardeerd en gehoord voelen.

Denk aan het voeren van een open-deurbeleid, waardoor werknemers gemakkelijk met u en de rest van het management kunnen praten over eventuele uitdagingen op het werk of in hun persoonlijke leven. Hierdoor voelen werknemers zich gesteund en gewaardeerd, wat resulteert in een hogere betrokkenheid en een lager ziekteverzuim binnen uw bedrijf of organisatie.

Actieve werkhervatting bij herstel

Een doordacht re-integratieproces bij herstel is een laatste belangrijke stap in het voorkomen van ziekteverzuim. Het geleidelijk weer laten terugkeren van een werknemer naar het werk met aangepaste taken of werktijden helpt het herstel te bevorderen en voorkomt dat werknemers langdurig afwezig zijn. 

Let wel op dat u tijdens de ziekte van uw werknemer u zich houdt aan de verplichtingen van de Wet verbetering poortwachter. U kunt u een loonsanctie opgelegd krijgen als u de re-integratieverplichtingen niet nakomt. Het UWV kan u opleggen dat u nog voor een heel jaar loon moet doorbetalen, maar ook door moet blijven gaan met de re-integratieverplichtingen en u kunt tijdens dit jaar uw werknemer niet ontslaan vanwege het opzegverbod. Dat betekent dat er flink wat kosten bijkomen voor:

• salaris 
• re-integratiekosten
  • 2e spoor begeleiding
  • bedrijfsarts
  • casemanager
  • arbodienst
• hogere transitievergoeding

De transitievergoeding wordt berekend over de duur van het dienstverband, dus ook over de periode dat een loonsanctie is gegeven door het UWV.

Amplitie tegen ziekteverzuim

Nu we een aantal belangrijke preventieve maatregelen tegen ziekteverzuim hebben besproken, is het goed om deze maatregelen in perspectief te zien. Al in 2011 legde Tinka van Vuuren, bijzonder hoogleraar Vitaliteitsmanagement, het fundament voor vitaliteitsmanagement met haar oratie "Je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden". De onderliggende vraag bij amplitie is: "Hoe zorg je ervoor dat mensen lekker in hun vel zitten en goed functioneren?".

Op de lange termijn gaat het niet zozeer om ziekteverzuim tegen te gaan maar om te zorgen dat werknemers zich gesterkt voelen. De focus moet worden verlegd van voorkomen van ziekteverzuim of herstellen van ziekteverzuim naar vitaliteit. Wat kan een werknemer en hoe kunt u als werkgever uw werknemers laten groeien op hun werkplek, in het team en als mens? Hierbij is het bieden van een veilige werksfeer, het vieren van successen en de focus op goed nieuws goede voorbeelden van amplitie. 

Conclusie

Effectief verzuimbeleid draait niet om snelle oplossingen, maar om een samenhangende aanpak die gericht is op het creëren van een gezonde werkomgeving waarin werknemers kunnen floreren. Door preventieve maatregelen te implementeren, ondersteund door professionele verzuimspecialisten en op maat gemaakte strategieën, kunnen organisaties het ziekteverzuim effectief verminderen en een positieve werkomgeving bevorderen waarin het welzijn van werknemers centraal staat. Met een proactieve aanpak kunnen organisaties de vruchten plukken van een gezonde en productieve werkomgeving, waarin ziekteverzuim tot een minimum wordt beperkt en werknemers zich gewaardeerd en gesteund voelen.

Take-aways

• Investeer in een gezonde werkomgeving: goede ventilatie, ergonomisch ontwerp en ruimtes voor ontspanning en beweging kunnen het comfort en welzijn van werknemers bevorderen.
• Implementeer gezondheidsvoorlichting en -programma's: Door werknemers bewust te maken van het belang van een gezonde levensstijl, kunnen ze proactief hun gezondheid verbeteren en mogelijk gezondheidsproblemen voorkomen voordat ze leiden tot langdurig verzuim.
• Bied flexibiliteit: thuiswerkmogelijkheden en flexibele werktijden kunnen werknemers helpen om een betere balans tussen werk en privé te vinden, wat hun algehele gezondheid en tevredenheid ten goede komt.
• Handhaaf ondersteunend management: een open en communicatieve relatie tussen leidinggevenden en werknemers kan helpen bij het vroegtijdig signaleren van mogelijke problemen en kan ervoor zorgen dat werknemers zich gesteund voelen in tijden van stress of ziekte.
• Navigeer zorgvuldig in het proces van werkhervatting na ziekte: een goed doordacht re-integratieproces bij herstel kan langdurig ziekteverzuim voorkomen.

• Voldoe aan de wettelijke verplichtingen tijdens ziekteverzuim: het niet nakomen van de re-integratieverplichtingen kan leiden tot aanzienlijke financiële sancties.