Wanneer bent u RI&E-plichtig? Uitleg en voorbeelden

Als HR professional of werkgever wilt u ervoor zorgen dat uw werknemers veilig en gezond kunnen werken. Het uitvoeren van een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) is een belangrijk instrument om de arbeidsrisico's in uw organisatie in kaart te brengen en maatregelen te nemen om deze risico's te beheersen. Risico’s op ongevallen tijdens het werk met bijvoorbeeld gevaarlijke stoffen maar ook risico’s op ongewenste omgangsvormen op de werkvloer zoals discriminatie.

In steeds meer banen is sprake van fysieke risico’s waarbij een niet toereikende ergonomie een rol speelt. U moet dan denken aan beeldschermwerk, tillen, kracht zetten, ergonomisch slecht meubilair. Het uitvoeren van een RI&E is dus belangrijk, maar wanneer bent u eigenlijk verplicht om een RI&E uit te voeren? In deze blog leggen wij dit uit en geven hierbij voorbeelden. 

RI&E-plicht: Wat zegt de arbowet?

Volgens de Arbowet is vrijwel elke werkgever in Nederland verplicht om een RI&E uit te voeren. Deze wettelijke verplichting heeft als doel om de veiligheid en gezondheid van werknemers te waarborgen. De RI&E-plicht geldt voor alle sectoren, ongeacht de grootte van de organisatie. In de wet staan echter enkele uitzonderingen vermeld, zoals zzp'ers zonder personeel en particuliere huishoudens. Het is belangrijk om te weten hoe de wet de RI&E-plicht definieert en welke uitzonderingen er zijn.

Om te bepalen of uw organisatie RI&E-plichtig is, moet u kijken naar verschillende factoren, zoals het aantal werknemers, de aard van het werk, de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen en de sector waarin u actief bent. Het is raadzaam om de specifieke regelgeving en richtlijnen voor uw sector te raadplegen. Een brancheorganisatie kan u hierbij ook ondersteunen. Een hulpmiddel hierbij is de routeplanner van het RI&E Steunpunt. Aan de hand van enkele vragen komt u te weten of u RI&E plichtig bent of niet. 

Voorbeelden van RI&E-plichtige situaties

Om de RI&E-plicht concreet te maken, geven we enkele voorbeelden van situaties waarin een werkgever verplicht is om een RI&E uit te voeren.

•  Aantal werknemers 
  • Volgens artikel 5 van de Arbowet moeten werkgevers met ten minste één werknemer een RI&E uitvoeren. Of u nu een kleine organisatie met enkele werknemers bent of een grote onderneming met honderden medewerkers, de RI&E-plicht blijft van kracht.
•  Gevaarlijke stoffen 
  • Werkt uw organisatie met gevaarlijke stoffen, zoals chemicaliën, oplosmiddelen of giftige materialen? Dan bent u verplicht om een RI&E uit te voeren om de risico's in kaart te brengen en maatregelen te nemen om de blootstelling aan deze stoffen te beheersen.
• Specifieke sectoren 
  • Sommige sectoren hebben specifieke risico's die extra aandacht vereisen. Denk bijvoorbeeld aan de bouwsector, waarin werknemers vaak werken op grote hoogte of met zware machines. 
    • Ook in de zorgsector zijn er specifieke risico's, zoals het omgaan met agressie of het tillen van zware patiënten. 
    • In de visserij kan bijvoorbeeld het dragen van een reddingsvest het verschil maken tussen leven en dood als een maat onverhoopt in het water valt tijdens zwaar weer. Ook de risico’s van slecht onderhouden materieel zoals een reling die verroest is of een afstapje dat niet op tijd is gerepareerd, zijn niet te onderschatten.

In al deze sectoren is het uitvoeren van een RI&E verplicht om de specifieke risico's in kaart te brengen en passende maatregelen te nemen.

Het is belangrijk om te benadrukken dat dit slechts enkele voorbeelden zijn en dat elke situatie uniek is. Het is altijd raadzaam om de specifieke wet- en regelgeving en branche-specifieke richtlijnen te raadplegen om uw verplichtingen vast te stellen.

De voordelen van een RI&E 

Naast het voldoen aan een wettelijke verplichting, biedt het uitvoeren van een RI&E ook vele voordelen voor uw organisatie. 

• Ten eerste draagt een RI&E bij aan het creëren van een veiligere werkomgeving. Door de arbeidsrisico's in kaart te brengen, kunt u gerichte maatregelen nemen om deze risico's te verminderen of elimineren. 
  • Dit leidt tot een veiligere werkomgeving voor uw werknemers en vermindert het risico op ongevallen en letselschade.
• Daarnaast helpt een RI&E ook bij het verminderen van verzuim en arbeidsongeschiktheid. Door potentiële risico's vroegtijdig te identificeren, kunt u preventieve maatregelen nemen om gezondheidsproblemen te voorkomen. 
  • Dit resulteert in een gezonder en productiever werkklimaat, waarin werknemers zich gewaardeerd en veilig voelen.
• Een RI&E kan ook kostenbesparend zijn op de lange termijn. Het voorkomen van ongevallen en gezondheidsproblemen vermindert de kosten van ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en mogelijke boetes vanuit de Inspectie SZW. 
  • Bovendien kan een positief veiligheidsimago uw organisatie helpen om nieuwe werknemers aan te trekken en klanten en opdrachtgevers te overtuigen van uw betrokkenheid bij veilig werken.

Wilt u ervoor zorgen dat uw werknemers veilig en gezond kunnen werken? Begin dan vandaag nog met het uitvoeren van een RI&E in uw organisatie. Neem de eerste stap naar een veiligere werkomgeving en raadpleeg de RI&E-checklist om u op weg te helpen. Investeer in de gezondheid en het welzijn van uw werknemers en voldoe aan uw wettelijke verplichtingen. 

Arbodienst als u RI&E plichtig bent

Werkgevers moeten het concept voor een RI&E en het bijbehorende plan van aanpak laten toetsen door een gecertificeerde arbodienst of één of meer gecertificeerde kerndeskundigen. Dat is vastgelegd in artikel 2.1 van de Arbeidsomstandighedenregeling. 

Samen met uw werknemers en OR en de hulp van een gecertificeerde arbodienst kunt u zorgen voor een veilige en productieve werkomgeving. Neem nu actie en maak van veiligheid een prioriteit binnen uw organisatie! Komt u er niet uit en heeft u ondersteuning nodig bij het uitvoeren van een RI&E binnen uw organisatie of bedrijf? Een gecertificeerde arbodienst kan u hierbij helpen.

Conclusie

In dit blog hebben we besproken wanneer werkgevers verplicht zijn om een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) uit te voeren. We hebben de wettelijke verplichtingen uiteengezet en enkele voorbeelden gegeven van situaties waarin een RI&E noodzakelijk is, zoals het aantal werknemers, de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen en specifieke risico's in bepaalde sectoren. Het uitvoeren van een RI&E biedt niet alleen een manier om aan wettelijke verplichtingen te voldoen, maar heeft ook vele voordelen, zoals het creëren van een veiligere werkomgeving, het verminderen van verzuim en arbeidsongeschiktheid, en het besparen van kosten op de lange termijn. Maak van veiligheid een prioriteit binnen uw organisatie en start vandaag nog met het uitvoeren van een RI&E.

Take aways:

• Als HR professional of werkgever bent u vrijwel altijd verplicht om een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) uit te voeren volgens de Arbowet.
• Het uitvoeren van een RI&E helpt bij het identificeren van arbeidsrisico's en het nemen van maatregelen om deze risico's te beheersen.
• Factoren zoals het aantal werknemers, de aard van het werk en de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen bepalen of uw organisatie RI&E-plichtig is.
• Specifieke sectoren kunnen extra aandacht vereisen vanwege sectorgerelateerde risico's.
• Het uitvoeren van een RI&E heeft voordelen, waaronder het creëren van een veiligere werkomgeving, het verminderen van verzuim en arbeidsongeschiktheid, en het besparen van kosten op de lange termijn.
• Het naleven van de RI&E-plicht draagt bij aan een positief veiligheidsimago en kan helpen bij het aantrekken van nieuwe werknemers en klanten.
• Raadpleeg specifieke wet- en regelgeving en branche-specifieke richtlijnen om uw verplichtingen vast te stellen.
• Een gecertificeerde arbodienst kan ondersteuning bieden bij het uitvoeren van een RI&E binnen uw organisatie.