De basisbeginselen van de RI&E: Arbeidsrisico's inventariseren en evalueren

Uw bedrijf is vergelijkbaar met een gedegen ondernemingsreis, doorspekt met uitdagingen en nog onontgonnen terrein. Echter, zoals bij elk avontuur, loeren er risico's onderweg die uw reis kunnen bemoeilijken. Als werkgever rust op uw schouders de verantwoordelijkheid om uw werknemers een veilige en gezonde werkomgeving te bieden. Hier komt de Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) om de hoek kijken. In deze blog nemen we u mee op een tocht door de basisbeginselen van de RI&E. We belichten waarom het inventariseren en evalueren van arbeidsrisico's van cruciaal belang is en ondersteunen u met tastbare voorbeelden om deze essentiële praktijk beter te bevatten.

Wat omvat de RI&E?

De RI&E is de essentiële routekaart in de wereld van arbeidsveiligheid en gezondheid. RI&E staat voor Risico-Inventarisatie en -Evaluatie. Het is een wettelijk vereist instrument dat u helpt om alle potentiële arbeidsrisico's binnen uw bedrijf te identificeren en te evalueren. De RI&E stelt u in staat om mogelijke gevaren te ontdekken, de kans op ongevallen en gezondheidskwesties te verminderen, en uw werknemers te beschermen tegen de gevaren die ze dagelijks op de werkvloer tegenkomen.

• Stelt u zich een kompas voor dat uw bedrijf begeleidt naar nieuwe bestemmingen. De RI&E fungeert op eenzelfde manier, door u tijdig te waarschuwen voor gevaarlijke klippen en ondiepe wateren. Hierdoor bent u in staat om uw koers aan te passen en uw bestemming veilig te bereiken.

RI&E onmisbaar bij arbeidsrisico’s 

Uw werknemers vormen de ruggengraat van uw onderneming, en hun welzijn staat daarom voorop. Het uitvoeren van een grondige RI&E is noodzakelijk om hun veiligheid te waarborgen en gezondheidsrisico's te minimaliseren. Laten we enkele redenen onderzoeken waarom de RI&E zo essentieel is voor uw organisatie.

Bescherming van uw menselijk kapitaal

Uw werknemers zijn de levensaders van uw onderneming, en hun welzijn is van onschatbare waarde. De RI&E helpt u om potentiële risico's te identificeren, zoals onveilige werkomstandigheden, gevaarlijke stoffen of herhaaldelijke handelingen die gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken. Maar ook risico’s op werkstress en burn-out. Werknemers die blootgesteld worden aan een hoge mate van stress hebben vaker gezondheidsproblemen, een lagere productiviteit en verzuimen vaker door ziekte. Door deze risico's in kaart te brengen, kunt u passende maatregelen nemen ter voorkoming van:

• verwondingen;
• gezondheidsschade;
• werkstress;
• lage productiviteit;
• ziekteverzuim.

Als een bouwbedrijf bijvoorbeeld de RI&E uitvoert en opmerkt dat werknemers vaak werken op grote hoogten zonder de juiste veiligheidsmaatregelen, kan het implementeren van valbeveiligingssystemen het risico op ernstige ongevallen verminderen en de werknemers beschermen. Deze maatregel is dus belangrijk voor de gezondheid van de bouwvakkers en het imago van het bedrijf. Gelukkig zorgt de wet voor een stok achter de deur en zijn er bindende regels als het gaat om veiligheid.

RI&E verplicht

Als werkgever bent u juridisch verplicht om een veilige werkomgeving te bieden. De RI&E is niet enkel een verstandige keuze, maar een wettelijke verplichting. Het vormt een integraal onderdeel van de Nederlandse Arbowet, waarbij het inventariseren en evalueren van risico's en het treffen van passende maatregelen om de veiligheid en gezondheid van uw werknemers te beschermen, verplicht is.

• Stel u heeft een productiebedrijf en u verzuimt de RI&E uit te voeren en een van uw medewerkers krijgt een ongeval als gevolg van het bedienen van een onveilige machine. Onverhoopt moet uw werknemer naar het ziekenhuis en moet langere tijd herstellen. U moet het ongeval melden bij de arbeidsinspectie waarbij de kans groot is dat u een boete krijgt voor het niet hebben van een risico-inventarisatie en -evaluatie. De boete kan in de papieren lopen en uw werknemer kan juridische sancties eisen. Zowel voor het bedrijf als voor uw werknemers is dit bijzonder schadelijk want het vertrouwen van werknemers en klanten zal afnemen.

Verbeterde Productiviteit

Een veilige en gezonde werkomgeving heeft een positieve invloed op de productiviteit van uw werknemers. Wanneer uw werknemers zich beschermd voelen en weten dat hun gezondheid gewaarborgd wordt, zijn ze meer gemotiveerd om zich volledig in te zetten voor hun taken. Dit leidt tot een verbeterde productiviteit en efficiëntie binnen uw organisatie.Voorbeeld: een callcenter voert de verplichte RI&E uit en ontdekt dat werknemers regelmatig klagen over rugpijn door langdurig zitten. Een goede maatregel binnen het plan van aanpak is het voorzien in ergonomische stoelen en werkstations waarmee de algehele werknemerstevredenheid verhoogd kan worden en ziekteverzuim vermindert, wat bijdraagt aan een hogere productiviteit.

Kostenbesparing

Preventie is beter dan genezen. De RI&E kan u helpen kosten te besparen op verschillende fronten. Door proactief risico's aan te pakken, kunt u arbeidsongevallen en gezondheidsproblemen voorkomen, wat resulteert in lagere medische kosten, minder verzuim en lagere verzekeringspremies. Ziekteverzuim kan danig op de winstgevendheid drukken. Een zieke werknemer kan soms meer dan 450 euro per dag kosten. U moet rekening houden met de volgende kosten:

• twee jaar loondoorbetaling
• kosten vervanger
• re-integratie zieke werknemer
• bedrijfsarts
• arbodienst

Stel u heeft een restaurant en nadat u de RI&E heeft uitgevoerd ontdekt u dat werknemers vaak uitglijden op een gladde vloer. U bent uiteraard verantwoordelijk voor hun veiligheid en gezondheid en door het installeren van antislipmatten kunt u letsel en medische kosten voorkomen.

Positieve Bedrijfscultuur

Een veilige en gezonde werkomgeving creëert een positieve bedrijfscultuur waar werknemers zich gewaardeerd en betrokken voelen. Dit leidt tot:

• hogere tevredenheid;
• lager personeelsverloop;
• een positieve reputatie voor uw bedrijf.

Als, bijvoorbeeld, een IT-bedrijf de RI&E uitvoert en zorgt voor een ergonomische werkplek en een gezonde werk-lifestylebalans, kan dit de werknemerstevredenheid verhogen en een positieve bedrijfscultuur bevorderen.

Het Uitvoeren van een RI&E

Nu u het belang van de RI&E inziet, kijken we naar de stappen om deze succesvol uit te voeren. Uw RI&E-reis begint hier: Een succesvolle expeditie vereist een team van deskundigen en zo geldt het ook voor uw RI&E. Stel een multidisciplinair team samen met vertegenwoordigers van verschillende afdelingen, zoals:

• veiligheid;
• HR;
• productie;
• management.

Elke persoon brengt unieke kennis en perspectieven in, wat een grondige en samenhangende aanpak mogelijk maakt. Een zorginstelling bijvoorbeeld kan een RI&E-team vormen dat bestaat uit:een veiligheidsdeskundige, een verpleegkundige, een HR-medewerker en een afdelingsmanager.

Inventariseer de arbeidsrisico's

Ga op onderzoek uit binnen uw werkomgeving en observeer alle aspecten van het werk. Communiceer met uw werknemers en luister naar hun ervaringen en zorgen. Dit helpt u om een volledig beeld te krijgen van de risico's waarmee zij dagelijks te maken hebben.

• Mainfreight is een logistieke dienstverlener die over de hele wereld opereert. Het bedrijf omvat veel bedrijfsonderdelen. Elk bedrijfsonderdeel maakt naar aanleiding van de resultaten van de risico-inventarisatie en -evaluatie een eigen plan van aanpak. Elke week is veiligheid - en risicobeheersing een vast onderdeel van het teamoverleg. De input komt van de RI&E waar een coördinator voor Quality, Safety& Evironment erop toe ziet dat de bedrijfsonderdelen de RI&E goed uitvoeren.

Evalueer de arbeidsrisico's

Net zoals een avonturier zijn route evalueert, moet u de geïdentificeerde risico's beoordelen. Rangschik de risico's op basis van de meeste kans op voorkomen en de ernst van de gevolgen. Dit helpt u bij het bepalen welke risico's directe actie vereisen. U kunt bij elk risico de volgende vragen stellen:

• Welke functies/medewerkers hebben met het risico te maken?
• Hoe vaak hebben deze functies/werknemers met het risico te maken?
• Hoe groot zijn de gevolgen als het misgaat?

Stel een plan van aanpak op

Nu u de risico's in kaart heeft gebracht, is het tijd om uw route te plannen. Stel een concreet actieplan op, inclusief specifieke maatregelen om de geïdentificeerde risico's aan te pakken. Wijs verantwoordelijkheden toe aan uw teamleden en stel deadlines vast om ervoor te zorgen dat de maatregelen worden geïmplementeerd.

Voer het plan van aanpak uit

Met uw actieplan in de hand is het tijd om uw expeditie te starten. Implementeer de genomen maatregelen en communiceer duidelijk met uw werknemers over de genomen stappen en eventuele benodigde trainingen. De betrokkenheid van uw werknemers is essentieel om draagvlak te creëren. Werknemers en hun vertegenwoordiging (OR, VGW-commissie of personeelsvertegenwoordiging) hebben instemmingsrecht op de wijze waarop de RI&E wordt uitgevoerd. Zij hebben ook instemmingsrecht bij het opstellen van een Plan van aanpak.

Evalueer en update regelmatig

Een expeditie is nooit af zonder evaluatie en aanpassing. Regelmatige evaluaties van uw RI&E zijn nodig om veranderingen in uw bedrijf te identificeren en nieuwe risico's aan te pakken. Zorg ervoor dat uw RI&E up-to-date blijft en blijf alert op veranderende omstandigheden. Als bijvoorbeeld een IT-bedrijf de RI&E uitvoert, is regelmatige evaluatie en bijwerking van de RI&E belangrijk, vooral bij het introduceren van nieuwe software of apparatuur die nieuwe veiligheidsrisico's met zich meebrengt.

Conclusie

De RI&E fungeert als een betrouwbaar kompas dat u helpt om veilig en succesvol te navigeren door de uitdagende wereld van arbeidsrisico's. Het is een essentieel instrument voor het beschermen van uw werknemers, het naleven van wettelijke verplichtingen, het verbeteren van de productiviteit, het besparen van kosten en het bevorderen van een positieve bedrijfscultuur. Door de basisbeginselen van de RI&E te begrijpen en deze in uw bedrijf toe te passen, creëert u een veilige en gezonde werkomgeving waarin uw werknemers kunnen gedijen en uw organisatie succesvol kan blijven groeien.