De kosten van burn-out en waarom bedrijven moeten investeren in preventie

In een nieuwsartikel van 16 maart 2023 luidt het CNV de noodklok naar aanleiding van de hoge cijfers van burn-out. Op basis van eigen representatief onderzoek blijkt dat 1 op de 5 werknemers tegen een burn-out aan zit. Volgens het CNV is dit niet eerder vertoond, bovendien zet de aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt nog meer druk op de ketel. Dezelfde hoeveelheid werk moet met minder handen worden gedaan, wat weer de risico’s op werkstress en burn-out vergroot. 

Naast een ziekteverzuim dat ook recordhoogten heeft bereikt, zullen veel bedrijven niet ongehavend uit deze strijd komen. De kosten van burn-out worden almaar hoger en de vraag, waarom bedrijven moeten investeren in preventie, is niet meer vrijblijvend, omdat de continuïteit van bedrijven en organisaties in het geding komt.

Burn-out in Nederland 

Hoewel al in de jaren ‘80 de eerste artikelen verschenen over burn-out, is de aandacht voor en de kennis over burn-out pas in de laatste twee decennia mainstream geworden in Nederland. In het tijdschrift voor arbeidsvraagstukken in het jaar 2013 treffen we een actuele beschrijving aan van wat een burn-out is. Dit in tegenstelling tot het begin van de jaren tachtig, waarbij burn-out voornamelijk werd gezocht in beroepen waarbij werknemers te maken hadden met cliënten, patiënten en leerlingen. Een burn-out is het gevolg van langdurige werkstress, die in het algemeen wordt veroorzaakt door:

• hoge taakeisen;
• weinig regelmogelijkheden;
• ontbrekende sociale steun.

In 2017 vroeg verzekeraar Zilveren Kruis nog om aandacht voor de noodzaak om burn-out onder werknemers serieuzer te nemen. Werkgevers zochten de oorzaken nog te veel in de persoon van de werknemer en niet in de werkomstandigheden en organisatiestructuur van het bedrijf. 

Omdat het aantal burn-out gevallen bleef toenemen, vroeg het Parlement in 2018 een verdiepend onderzoek aan bij toenmalig Staatssecretaris van Ark van SZW. Deze heeft hierop een verdiepend onderzoek laten uitvoeren dat meer inzicht moest geven in de trends van burn-outklachten, in achterliggende mechanismen en in de burn-outproblematiek. 

Alarmerende trend werkstress 

Anno 2023 zijn we in een alarmerende fase gekomen als het om burn-out gaat. Er zijn de nodige discussies gevoerd over wanneer er sprake is van een burn-out en wanneer er alleen sprake is van overspanningsklachten. De trend is echter niet te ontkennen en elk jaar weet TNO ons te vertellen dat het aantal werknemers met werkstress toeneemt; wellicht herkent u deze trend ook binnen uw bedrijf. Werkstress is de voorbode van burn-out. Uit het onderzoek van het CNV, dat wij eerder aanhaalden, blijkt dat momenteel 1 op de 5 werknemers tegen een burn-out aan zit, waar dat nog 1 op de 6 werknemers was in 2019. Dat is in aantallen grofweg 2 miljoen werknemers op een totaal van 10 miljoen werknemers in Nederland. Als werkgever komt u in een situatie dat burn-out een wissel kan trekken op de continuïteit van uw onderneming vanwege de hoge kosten die gepaard gaan met burn-out.  

Kosten van burn-out

De kosten van langdurig verzuim als gevolg van psychische klachten, waar burn-outklachten onder vallen, worden deels door de werknemer gedragen. Zowel u als werkgever als de samenleving draaien voor het resterende deel van de kosten op. De totale kosten van loondoorbetaling bij ziekte werden in 2019 geschat op 11,7 miljard. Hiervan werd 2,8 miljard aan kosten betaald voor psychisch verzuim. Werkgevers krijgen naast loondoorbetaling nog te maken met de volgende kosten:

• kosten voor verlies van productiviteit;
  •  als een werknemer toch naar het werk komt ondanks ziekte
• kosten van verzuimbegeleiding;
  • verzuimregistratie
  • arbodienstverlening
  • re-integratie 
• kosten speciale voorzieningen en aanpassingen werkplek;
• vervanging personeel;
• juridische en administratieve kosten.

• gemiddelde verzuimduur 244 dagen;
• gemiddelde kosten per werknemer 300 euro per dag;
• 244 dagen x 300 per dag =73.200 euro.

Voorbeeld uit de bouwsector

Een bouwvakker verdient een maandsalaris van 2.500 euro. Door een burn-out is hij 280 dagen uit de running. Dat betekent dat hij vervangen moet worden door een invalkracht; inwerken van een nieuwe kracht vergt tijd en gaat gepaard met omzetverlies. Daarnaast moeten er kosten gemaakt worden voor verzuimbegeleiding en re-integratie. Hieronder de kosten voor een bouwvakker met een burn-out. 

Waarom bedrijven moeten investeren in preventie

Waarom bedrijven moeten investeren in preventie heeft te maken met de hoge kosten die samenhangen met burn-out, zoals we hebben gezien. Op de langere termijn kan ook de continuïteit van uw bedrijf in gevaar komen. Werkgevers die zuinig zijn op gekwalificeerd personeel luisteren goed naar wat er op de werkvloer speelt. Zeker in een krappe arbeidsmarkt is het belangrijk om uw werknemers binnen boord te houden. 

Een burn-out betekent productieverlies, verzuim en re-integratiekosten en de kans dat uw werknemer niet meer terugkomt. Dit bovenop de loonkosten die de eerste twee jaar moeten worden doorbetaald. Kostenoverwegingen zijn dus een belangrijke aanleiding om na te denken over investeren in preventie, maar heeft u ook stilgestaan bij goed werkgeverschap?

Goed werkgeverschap

Goed werkgeverschap begint en eindigt bij een werkgever die goed zorgt voor zijn werknemers. Winst en de continuïteit van uw bedrijf zijn prioriteit en tegelijkertijd is het andere kapitaal waar u mee werkt van menselijke aard. Uw werknemers bepalen voor een flink deel in hoeverre u uw doelen voor winstgevendheid en continuïteit kunt behalen. Ook hierom is investeren in preventie geen overbodige luxe. 

Gezondheidsrisico’s burn-out 

Werknemers met veel en langdurige burn-out klachten hebben een grotere kans op hart- en vaatziekten, problemen aan de gewrichten en diabetes type II. Het verzuim is bij deze werknemers langer en op termijn is de kans groter op arbeidsongeschiktheid. In een studie wordt zelfs gesuggereerd dat er voorspellingen kunnen worden gedaan over het overlijden van werknemers die lijden aan langdurige burn-out, op basis van de mate van emotionele uitputting. Ernstige zaken die u als werkgever zult proberen te voorkomen. 

Zowel bij het inventariseren en evalueren van de risico's op werkstress en burn-out, als het opzetten van een plan van aanpak voor de preventie van burn-out onder uw werknemers kan een gecertificeerde arbodienst uitkomst bieden. Een arbodienstverlener kan helpen uw HR-afdeling te ontzorgen, maar weet ook welke aandacht en begeleiding uw werknemers nodig hebben om te voorkomen dat burn-out een wissel trekt op uw bedrijfsvoering.

Conclusie

Het is van cruciaal belang dat bedrijven dringend investeren in preventieve maatregelen tegen burn-out. De kosten die gepaard gaan met burn-out zijn alarmerend hoog en vormen een aanzienlijke bedreiging voor zowel de financiële gezondheid als de continuïteit van bedrijven. 

Naast de directe kosten van loondoorbetaling bij ziekte, zijn er ook bijkomende kosten zoals verlies van productiviteit, vervanging van personeel en juridische/administratieve uitgaven. Deze kosten kunnen oplopen tot aanzienlijke bedragen en een ernstige impact hebben op de winstgevendheid en bedrijfsresultaten.

Bovendien getuigt het investeren in preventie van burn-out van goed werkgeverschap. Werkgevers die zorg dragen voor het welzijn van hun werknemers tonen niet alleen betrokkenheid, maar beschermen ook hun belangrijkste kapitaal. 

Door te investeren in preventie tonen bedrijven hun inzet voor een gezonde werkomgeving waarin werknemers zich gewaardeerd voelen en optimaal kunnen presteren.

Er is een dringende noodzaak voor bedrijven om proactieve maatregelen te nemen gezien de trend in de afgelopen jaren. Steeds meer werknemers krijgen last van burn-outklachten.

Door middel van gecertificeerde arbodiensten kunnen bedrijven de risico's op werkstress en burn-out identificeren, en effectieve preventieve strategieën ontwikkelen en implementeren. Deze diensten bieden niet alleen ondersteuning bij het opstellen van een plan van aanpak, maar ook begeleiding en advies om te voorkomen dat burn-out de bedrijfsvoering ontwricht.

Take-aways

• Burn-out is een groeiend probleem dat niet genegeerd kan worden. De toenemende  burn-outklachten onder werknemers vereisen actie van u als werkgever om de negatieve gevolgen ervan te beperken.
• Het aanpakken van burn-out vereist aandacht voor het verminderen van werkstress. Dit kan door taakeisen, regelmogelijkheden en sociale steun op de werkvloer in balans te brengen. 
• Investeringen in preventie zijn kosteneffectiever dan het omgaan met de gevolgen van burn-out. Door te investeren in het welzijn van werknemers en het creëren van een gezonde werkomgeving, kunnen bedrijven potentiële kosten en verstoring van de bedrijfsvoering verminderen.
• Het voorkomen van burn-out is niet alleen een financiële overweging, maar ook een kwestie van ethisch en goed werkgeverschap. Het tonen van zorg voor werknemers draagt bij aan een positieve bedrijfscultuur, verhoogde betrokkenheid en loyaliteit, en kan de reputatie van het bedrijf versterken.
• Gecertificeerde arbodiensten spelen een waardevolle rol in het ondersteunen van bedrijven bij het identificeren, aanpakken en voorkomen van burn-out. Ze bieden expertise, begeleiding en advies op maat om de effectiviteit van preventieve maatregelen te vergroten.
• Het succesvol voorkomen van burn-out vereist betrokkenheid op alle niveaus van het bedrijf, van het management tot individuele werknemers.