Machine-RI&E: Een belangrijk onderdeel van de RI&E voor machineveiligheid en -gezondheid

Als HR-professional of werkgever weet u als geen ander hoe cruciaal het welzijn van uw medewerkers is. Een belangrijk, maar soms over het hoofd gezien aspect hiervan is de machineveiligheid en -gezondheid binnen uw organisatie.

Wanneer is een machine te gevaarlijk om nog te gebruiken? Wat zijn de gevaren die aan het gebruik van een machine kleven? Wanneer zijn de risico's te groot als uw werknemers met een bepaalde machine moeten werken. Welke maatregelen moet u nemen om risico’s tegen te gaan zodat werknemers veilig kunnen blijven werken?

Met een Machine-RI&E (Risico Inventarisatie & Evaluatie) kunt u beter de machineveiligheid en-gezondheid binnen uw bedrijf garanderen. In deze blog leggen wij uit waarom en hoe u het beste een machine-RI&E kunt opstellen.

Waarom een Machine-RI&E?

De Machine-RI&E is ontworpen om specifieke risico’s die machines en installaties met zich meebrengen in kaart te brengen. Elke werkdag moeten uw medewerkers in een veilige en gezonde omgeving kunnen werken. Dit is niet alleen een wettelijke verplichting, maar ook een fundamentele factor voor het welzijn en de productiviteit van uw team. 

Fatale ongelukken door machine onveiligheid

Elk jaar voeren hulpverleners meer dan 6 duizend spoedeisende ingrepen uit omdat werknemers een ongeval met een machine krijgen. Helaas houden heel wat werknemers hier blijvend letsel aan over en sommigen overleven het ongeval niet.

Een Machine-RI&E speelt een cruciale rol bij het voorkomen van ongelukken. Deze is ontworpen om specifieke risico’s die machines en installaties met zich meebrengen systematisch in kaart te brengen. Maar hoe doet u dat precies, en wat betekent dit voor u als werkgever of HR-professional? Laten we dit nader bekijken.

Het identificeren van risico's

Machines kunnen complex zijn, en met deze complexiteit komen risico's. Deze kunnen variëren van het risico op beknelling en snijwonden tot blootstelling aan schadelijke stoffen en geluidsoverlast. De Machine-RI&E gaat gedetailleerd door elk aspect van elke machine waarmee uw medewerkers werken. Het identificeert waar en hoe iets mis kan gaan en helpt u deze informatie te gebruiken om preventieve maatregelen te nemen. We maken de risico’s met de volgende voorbeelden inzichtelijk.

• Stel dat uw productieafdeling werkt met een machine die hoge temperaturen bereikt. Zonder adequate bescherming en training lopen medewerkers het risico op brandwonden. Met een Machine-RI&E kunt u dit risico identificeren en kunt u maatregelen nemen zoals het dragen van hittebestendige handschoenen. U kunt daarnaast uw medewerkers opleiden en trainen in het veilig omgaan met de machine.
• Een ander voorbeeld:  in uw magazijn is een inpakafdeling waar machines worden gebruikt. Een medewerker krijgt zijn hand bekneld tussen een sealmachine – een situatie die u koste wat kost wilt voorkomen. Een grondige Machine-RI&E had dit risico kunnen identificeren en passende maatregelen kunnen voorstellen, zoals extra afscherming of een noodstop dichter bij de werkplek.

Beschermen van uw medewerkers

Als HR-professional of werkgever bent u de bewaker van het welzijn van uw medewerkers. Wanneer er een ongeval plaatsvindt, zijn de menselijke en morele kosten hoog, maar er kunnen ook financiële consequenties volgen of er kan sprake zijn van reputatieschade voor uw organisatie. Door proactief te zijn en de Machine-RI&E als een dynamisch document te behandelen, dat regelmatig wordt bijgewerkt en gecontroleerd, versterkt u de cultuur van veiligheid binnen uw organisatie.

Machine- RI&E, wettelijke verplichting

In veel landen, waaronder Nederland, is het uitvoeren van een RI&E, inclusief de machine aspecten, wettelijk verplicht. Het niet naleven van deze verplichting kan leiden tot boetes en aansprakelijkheidskwesties. Maar de Machine-RI&E zou niet alleen als een verplichting moeten worden gezien; het is een kans. Een kans om uw medewerkers te laten zien dat hun gezondheid en veiligheid uw topprioriteit zijn en om een organisatiecultuur te creëren waarin veiligheid en gezondheid centraal staan. Goed werkgeverschap wordt bovendien steeds belangrijker in de zogenaamde "war for talent" die door de vergrijzing van de beroepsbevolking in hevigheid toeneemt.

Meerwaarde voor uw bedrijf

Een Machine-RI&E gaat verder dan alleen het voldoen aan wettelijke verplichtingen. Het zorgt voor een veiligere werkomgeving, wat resulteert in minder verzuim, hogere productiviteit en positieve impact op het werkplezier van uw medewerkers. Een uitgebreide Machine-RI&E gaat verder dan slechts het afvinken van wettelijke eisen. Het legt de basis voor een werkomgeving waar veiligheid de boventoon voert, wat op zijn beurt resulteert in aanzienlijk bedrijfsvoordeel. Als werkgever of HR-professional begrijpt u de impact die dit kan hebben op uw organisatie.

Minder verzuim, meer productiviteit met een machine-RI&E

Stelt u zich voor dat een van uw werknemers betrokken raakt bij een ongeval omdat essentiële veiligheidsmaatregelen niet waren getroffen. Het resultaat? Langdurig verzuim en een verstoord productieproces. Met een grondige Machine-RI&E kunt u potentiële gevaren identificeren en aanpakken voordat ze tot dergelijke situaties leiden. Denk aan het regelmatig onderhouden van machines om storingen te minimaliseren. Hierdoor blijven uw medewerkers veilig en wordt onnodig verzuim voorkomen, wat op zijn beurt de productiviteit op peil houdt.

Efficiëntie en kostenbesparing

Een Machine-RI&E werpt ook een licht op inefficiënte processen die uw bedrijf mogelijk geld kosten. Bijvoorbeeld, als een machine herhaaldelijk storingen vertoont en de reparatietijd toeneemt, heeft dit invloed op de algehele efficiëntie. Een grondige beoordeling kan leiden tot de vervanging of aanpassing van deze machine, wat resulteert in gestroomlijnde operaties en verminderde kosten op de lange termijn.

Verhoogd werkplezier en betrokkenheid

Medewerkers die in een veilige omgeving werken, voelen zich gewaardeerd en gesteund door hun werkgever. Stel dat u na een Machine-RI&E aanpassingen aan werkstations doet om ergonomische problemen aan te pakken. U investeert in de fysieke gezondheid van uw medewerkers, wat op zijn beurt hun tevredenheid en betrokkenheid verhoogt. Tevreden werknemers zijn vaak productiever en hebben een positievere houding ten opzichte van hun werk.

Bescherming tegen reputatieschade

Stel dat er zich een ernstig ongeval voordoet op uw bedrijfsterrein. Het nieuws verspreidt zich snel, en uw bedrijfsreputatie kan ernstige schade oplopen. Door proactief te investeren in een grondige Machine-RI&E, kunt u laten zien dat u waarde hecht aan veiligheid en de zorg voor uw medewerkers. Dit helpt reputatieschade te voorkomen en uw positie als verantwoordelijke werkgever te versterken.

In essentie gaat een diepgaande Machine-RI&E verder dan naleving van wetten. Het biedt u de kans om een veilige, efficiënte, en aantrekkelijke werkomgeving te creëren. Door bewust te zijn van potentiële risico's en ze proactief aan te pakken, positioneert u zich als een werkgever die zich inzet voor het welzijn van medewerkers en de duurzame groei van het bedrijf.

Stappen van een Machine-RI&E

We hebben nu gezien dat een machine -RI&E wettelijk verplicht is en dat het een grote meerwaarde heeft voor uw bedrijf. Een praktisch stappenplan voor de inventarisatie van risico’s en de evaluatie van de veiligheid van de machines kan er als volgt uit zien: 

• Inventarisatie van de Machines en Werkplekken:
  • Voorbeeld: In een productiebedrijf worden diverse machines gebruikt, waaronder zaagmachines, boormachines en lasapparaten. Als eerste stap inventariseert u de locaties van deze machines, hun gebruikers, en de bijbehorende werkprocessen. U stelt vast welke medewerkers met welke machines werken en wat hun taken zijn.
• Identificatie van de risico’s:
  • Voorbeeld: Bij het gebruik van de zaagmachine identificeert u verschillende risico’s, zoals de mogelijkheid van snijwonden door het zaagblad, gehoorschade door het lawaai, en blootstelling aan stofdeeltjes.
• Evaluatie van de risico’s:
  • Voorbeeld: Voor elk geïdentificeerd risico schat u in hoe groot de kans is dat het daadwerkelijk tot een ongeval leidt. Bijvoorbeeld, als de zaagmachine oud is en geen adequate veiligheidsvoorzieningen heeft, is de kans op snijwonden wellicht hoog. U evalueert dit risico als ‘hoog’, en het risico op gehoorschade als ‘gemiddeld’ op basis van de frequentie en duur van blootstelling aan het lawaai.
• Plan van Aanpak:
  • Voorbeeld: Op basis van de evaluatie stelt u een plan van aanpak op. Voor de zaagmachine zou dit kunnen inhouden: het installeren van nieuwe veiligheidsafschermingen, het aanschaffen van gehoorbescherming voor de medewerkers en het implementeren van een strikter onderhoudsschema voor de machine. Voor elke actie in het plan specificeert u een deadline en wie verantwoordelijk is voor de uitvoering ervan.
• Implementatie en controle:
  • Voorbeeld: Nadat het plan van aanpak is opgesteld, begint de implementatiefase. U zorgt dat de veiligheidsafschermingen geïnstalleerd worden, koopt de gehoorbescherming en stelt een onderhoudsschema op. Na de implementatie controleert u regelmatig of de maatregelen effectief zijn. Bijvoorbeeld, drie maanden na het implementeren van de nieuwe afschermingen, evalueert u de incidentenregistratie: zijn er minder (bijna-)ongevallen gerapporteerd? Zo niet, dan is wellicht aanvullende actie nodig.

Conclusie

Als HR-professional of werkgever moet u het welzijn van uw medewerkers waarborgen. Een Machine-RI&E is cruciaal, niet alleen om aan wettelijke verplichtingen te voldoen, maar ook om een veilige werkomgeving te creëren die verzuim vermindert, productiviteit verhoogt en positieve impact heeft op werktevredenheid. Door proactief risico's te identificeren en aan te pakken, positioneert u uw bedrijf als een veilige en zorgzame werkgever, wat bijdraagt aan groei en behoud van uw reputatie.

Take aways

• Prioriteit voor Welzijn:  koester het welzijn van uw medewerkers en overweeg de invloed van machineveiligheid en -gezondheid op hun algehele welzijn.

• Cruciale rol van Machine-RI&E: Een Machine-RI&E is meer dan een wettelijke verplichting; het is een strategisch instrument om veiligheid te waarborgen en bedrijfsvoordeel te vergroten.

• Inzicht in risico's: Machines brengen complexe risico's met zich mee. Een grondige Machine-RI&E identificeert specifieke risico's en biedt oplossingen om deze te beheersen.
• Bescherming en productiviteit: Met de juiste veiligheidsmaatregelen kunt u verzuim verminderen, de productiviteit verhogen en de tevredenheid van uw medewerkers vergroten.
• Versterk bedrijfsreputatie: Een proactieve aanpak van machineveiligheid laat zien dat uw organisatie veiligheid serieus neemt, beschermt tegen reputatieschade en toont goed werkgeverschap.