Wat is roze ziekteverzuim en hoe als werkgever ermee om te gaan

Wat is roze ziekteverzuim is en hoe kunt u als werkgever ermee omgaan? Roze ziekteverzuim is een relatief ondergeschoven kindje in de wereld van HR en bedrijfsgezondheid. Het verwijst naar situaties waarin werknemers weliswaar fysiek aanwezig zijn op de werkplek, maar fysiek en vaker mentaal niet in staat zijn om productief te zijn. Dit kan te maken hebben met stress, burn-out, depressie of andere psychische aandoeningen. Voor werkgevers is het een uitdaging om roze ziekteverzuim te herkennen en aan te pakken, omdat de focus op meer zichtbaar ziekteverzuim ligt. Toch is het belangrijk om roze ziekteverzuim serieus te nemen voor het welzijn van uw werknemers en de algehele productiviteit van uw bedrijf.

Wat is roze ziekteverzuim?

Roze ziekteverzuim, ook wel presenteïsme genoemd, is de situatie waarin werknemers aanwezig zijn op het werk, maar niet in staat zijn om op volle kracht te presteren vanwege mentale gezondheidsproblemen. Deze problemen kunnen variëren van milde stress tot ernstige depressie of angststoornissen. Terwijl traditioneel ziekteverzuim duidelijk zichtbaar is door fysieke afwezigheid, is roze ziekteverzuim subtieler en moeilijker te detecteren. Waarom blijven werknemers toch aan het werk ondanks de gezondheidsproblemen waar zij mee kampen? Als redenen worden opgegeven:

• collega’s en of cliënten niet te willen benadelen;
• loyaliteit naar het bedrijf en de collega’s
• trots om onderdeel te zijn van het team;
• hoge werkmoraal;

Uit onderzoek blijkt dat sociale druk van collega’s en een conservatieve werkmoraal een opvallende rol spelen.  

Nu we hebben besproken wat roze ziekteverzuim inhoudt, is het belangrijk om te begrijpen waarom dit een groot probleem kan vormen voor zowel werknemers als organisaties. Laten we eens kijken naar de belangrijkste redenen waarom roze ziekteverzuim aandacht verdient.

Waarom is roze ziekteverzuim belangrijk?

Roze ziekteverzuim is niet alleen een probleem voor de getroffen werknemer, maar ook voor de organisatie als geheel. Hier zijn enkele redenen waarom het belangrijk is:

• Werknemers die last hebben van roze ziekteverzuim zijn vaak minder productief. Ze kunnen moeite hebben met concentratie, besluitvorming en creativiteit.
• De verborgen kosten van roze ziekteverzuim kunnen aanzienlijk zijn. Studies hebben aangetoond dat presenteïsme de organisatie meer kan kosten dan traditioneel ziekteverzuim.
• Ook lichamelijke problemen kunnen leiden tot roze ziekteverzuim
• Werknemers die zich niet goed voelen, kunnen de werksfeer negatief beïnvloeden, wat kan leiden tot een daling van de algemene moraal.
• Ongeadresseerd roze ziekteverzuim kan leiden tot ernstiger gezondheidsproblemen zoals burn-out, wat resulteert in langdurige afwezigheid.

Nu we de gevolgen van roze ziekteverzuim voor zowel werknemers als organisaties hebben bekeken, is het essentieel om te begrijpen welke factoren bijdragen aan dit probleem. Door de oorzaken te identificeren, kunnen werkgevers beter in staat zijn om preventieve maatregelen te nemen.

Oorzaken van roze ziekteverzuim

Roze ziekteverzuim kan door verschillende factoren worden veroorzaakt:

• Hoge werkdruk, strakke deadlines en constante druk om te presteren kunnen leiden tot stress.
• Werknemers die zich niet gesteund voelen door hun leidinggevenden of collega's kunnen sneller last krijgen van mentale gezondheidsproblemen.
• Een onevenwichtige werk-privébalans kan bijdragen aan psychische klachten.
• Werknemers die zich ondergewaardeerd voelen, kunnen minder gemotiveerd zijn en meer stress ervaren.

Het kennen van de oorzaken is een belangrijke eerste stap, maar hoe kunt u als werkgever nu in de praktijk herkennen wanneer een werknemer last heeft van roze ziekteverzuim? Laten we enkele signalen bespreken waar u op kunt letten.

Hoe roze ziekteverzuim te herkennen?

Het herkennen van roze ziekteverzuim kan lastig zijn, omdat werknemers fysiek aanwezig zijn en mogelijk niet altijd open zijn over hun mentale gezondheid. Hier zijn enkele tekenen waarop u kunt letten:

• werknemers die consistent minder presteren dan normaal;
• regelmatig korte periodes van afwezigheid kunnen wijzen op onderliggende problemen;
• veranderingen in gedrag zoals prikkelbaarheid, teruggetrokkenheid of verminderde betrokkenheid;
• frequente klachten over hoofdpijn, maagproblemen of vermoeidheid kunnen ook wijzen op stressgerelateerde problemen.

Zodra u tekenen van roze ziekteverzuim heeft opgemerkt, is het van belangrijk om te weten hoe u hier effectief mee om kunt gaan. In de volgende sectie bespreken we verschillende strategieën die u als werkgever kunt implementeren om roze ziekteverzuim aan te pakken en te voorkomen.

Hoe als werkgever om te gaan met roze ziekteverzuim

Als werkgever speelt u een doorslaggevende rol in het aanpakken van roze ziekteverzuim. Hier zijn enkele strategieën die u kunt implementeren:

Bevorder een open bedrijfscultuur

Creëer een werkomgeving waar werknemers zich veilig voelen om over hun mentale gezondheid te praten. Dit kan door:

• regelmatige teamvergaderingen waarin open communicatie wordt aangemoedigd;
• trainingen voor leidinggevenden om mentale gezondheidsproblemen te herkennen en ermee om te gaan;
• inzet van vertrouwenspersonen of mentoren binnen het bedrijf.  

Bied ondersteuning en hulpbronnen aan

Zorg ervoor dat werknemers toegang hebben tot de juiste ondersteuning en hulpbronnen:

• Bied programma's aan zoals mindfulness, stressmanagement en counseling.
• Stimuleer een goede werk-privébalans door flexibele werktijden en de mogelijkheid tot thuiswerken.

Implementeer preventieve maatregelen

Voorkomen is beter dan genezen. Enkele preventieve maatregelen zijn:

• Zorg voor een gezonde en comfortabele werkplek.
• Voer regelmatige evaluaties uit om de werkdruk en het welzijn van werknemers te monitoren.
• Stimuleer fysieke gezondheid door het aanbieden van fitnessprogramma's en gezonde voeding.

Gebruik data en analyses

Maak gebruik van data-analyse om patronen en trends in ziekteverzuim te identificeren. Softwaretools zoals Power BI kunnen u helpen om:

• Analyseer gegevens om te zien waar en wanneer verzuim optreedt.
• Herken afdelingen of teams die meer risico lopen op roze ziekteverzuim.
• Meet de impact van de geïmplementeerde maatregelen om te zien wat werkt en wat verbeterd kan worden.

Ondersteun leidinggevenden

Leidinggevenden spelen een sleutelrol in het herkennen en aanpakken van roze ziekteverzuim. Ondersteun hen door:

• trainingen en workshops: bied trainingen aan over het herkennen van mentale gezondheidsproblemen en effectieve communicatie.
• coaching en mentoring: zorg voor coaching en mentoring om leidinggevenden te helpen beter om te gaan met hun teams.

De relatie tussen presenteïsme en toekomstig ziekteverzuim

Onderzoek door onder andere H. Janssens aan de Universiteit Gent, gepubliceerd in 2014, heeft aangetoond dat presenteïsme een voorspeller kan zijn voor toekomstig ziekteverzuim. In de Belstress III-studiegroep werden 2983 werknemers gevolgd gedurende een jaar. Het onderzoek toonde aan dat frequent presenteïsme positief geassocieerd was met zowel langdurig als kort verzuim, bij zowel mannen als vrouwen. Dit impliceert dat werknemers die vaak naar het werk komen ondanks dat ze ziek zijn, op lange termijn vaker langdurig afwezig zijn. Matig frequent presenteïsme was vooral gerelateerd aan langdurig verzuim bij mannen.

De onderzoeksresultaten onderstrepen het belang van het aanpakken van presenteïsme. Maar hoe kunt u deze inzichten vertalen naar concrete acties binnen uw organisatie? Laten we de praktische implicaties van deze bevindingen verkennen

Praktische implicaties

De bevindingen van Janssens benadrukken het belang voor werkgevers om presenteïsme serieus te nemen en maatregelen te nemen om dit gedrag te verminderen. Bedrijfsartsen en HR-managers moeten aandacht besteden aan presenteïsme bij de evaluatie van ziekteverzuimbeleid en streven naar een balans tussen het verminderen van traditioneel ziekteverzuim en het beheersen van presenteïsme.

Conclusie

Roze ziekteverzuim is een belangrijk, maar vaak over het hoofd gezien aspect van werknemerswelzijn. Als werkgever kunt u een grote rol spelen in het herkennen en aanpakken van deze vorm van verzuim. Door een cultuur van open communicatie te bevorderen en de juiste ondersteuning en hulpbronnen aan te bieden kunt u de impact van roze ziekteverzuim in uw organisatie aanzienlijk verminderen.  Daarnaast dient u ook preventieve maatregelen te implementeren, data te gebruiken voor inzicht en leidinggevenden te ondersteunen. Dit leidt tot een productievere, gelukkigere en gezondere werkomgeving.