Ziekteverzuim is iets waar u als werkgever zeker mee te maken zult krijgen. Verzuim kan verschillende oorzaken hebben, van werkgerelateerde omstandigheden tot iets simpels als griep. Een minder directe oorzaak is wanneer de privé omstandigheden van uw werknemer hun werk in de weg zitten. De persoonlijke situatie kan bijvoorbeeld veranderen door een rouwproces of een scheiding. Naast direct verzuim door deze omstandigheden kunnen ze ook een rol spelen bij het krijgen van een burn-out of conflicten op de werkvloer. Hoe moet u omgaan met dit soort oorzaken van ziekteverzuim, heeft u hier invloed op en hoe kunt u dit het beste begeleiden? In dit artikel gaan we in op een aantal tips als het gaat om ziekteverzuim voorkomen en terugdringen met betrekking op de privé situatie van uw werknemer.

Welke soorten verzuim zijn er?

Ziekteverzuim heeft een groot effect op de productiviteit en omzet van een bedrijf. Om een bedrijf gezond te houden is het belangrijk dit verzuim in controle te hebben en ziekteverzuim te voorkomen. Toch lijkt ziekteverzuim de afgelopen jaren steeds verder op te lopen. Het verzuim is zelfs in 18 jaar niet zo hoog geweest als het nu is, met een stijging van 4,9%. Om grip te krijgen op het beheersen van ziekteverzuim is het belangrijk een beeld te krijgen van de oorzaken. Volgens TNO kan een aantal redenen worden aangewezen:

• Psychische klachten, overspannenheid of burn-out (27%)
• Klachten aan het lichaam (24%)
• Griep (12%)
• Overig verzuim (37%)

Iedereen kan wel eens een griepje hebben, dit betekent meestal alleen kortstondig verzuim. Belangrijk zijn de gebieden waar u als werkgever wel invloed op kunt uitoefenen. Volgens onderzoek van TNO zijn 47% van het totaal aantal verzuimdagen bijvoorbeeld werkgerelateerd. Dit betekent dat de oorzaak direct door werk komt, of het nu gaat om conflicten op de werkvloer, onveilige arbeidsomstandigheden of werkstress. 

Een deel van deze werkstress kan ook beïnvloed worden door privé omstandigheden. Over de werkdruk van een werknemer kunt u invloed uitoefenen. Een ander gedeelte ziekteverzuim wordt teweeg gebracht door situaties waar u minder vat op heeft. Hieronder vallen privé omstandigheden die het (te) moeilijk maken om het werk te doen. Hoewel u deze zaken niet kunt voorkomen, kunt u wel werken aan hoe u deze werknemer begeleidt bij dit soort situaties. Daarnaast is het op tijd signaleren van problemen ook een grote handigheid bij ziekteverzuim voorkomen en terugdringen. We gaan hieronder verder in op de persoonlijke oorzaken van ziekteverzuim.

Burn out door privé-situatie

Een belangrijk deel van verzuim wordt veroorzaakt door werkstress met als gevolg burn-out. Volgens TNO is werkstress zelfs beroepsziekte nummer 1. Jaarlijks lopen hierdoor volgens hun onderzoek meer dan een miljoen mensen risico op een burn-out en andere psychische klachten. Een werknemer krijgt een burn-out na een langdurige periode van stress in inspanning. Het wordt moeilijk om het werk bij te benen en hij krijgt last van verschillende klachten die het uiteindelijk onmogelijk maken het werk vol te houden. 

Mensen krijgen over het algemeen een burn-out wanneer voor hen de balans tussen werk en thuissituatie verstoord is. Bij ziekteverzuim voorkomen en terugdringen is het belangrijk te letten op verschillende privé omstandigheden die de werkdruk kunnen opvoeren:

• Persoonlijkheid van uw werknemer. De werknemer kan zichzelf overwerken door verschillende aspecten van zijn karakter die hem kwetsbaar daarvoor maken zoals:
  • Hij vindt het moeilijk grenzen aan te geven op de hoeveelheid werk die hij op zich neemt. Hij vindt het moeilijk om ‘nee’ te zeggen tegen zijn leidinggevende of collega’s
  • Hij is te perfectionistisch en ambitieus ingesteld
  • Hij is ontzettend toegewijd en loyaal
• Privéproblemen die de tijd, aandacht en energie van uw werknemer opeisen. In dit geval kan het de werkdruk verhogen omdat de werknemer minder productief is
• Gebrek aan privétijd door te veel werk. Wanneer u ook buiten werktijd verwacht dat uw werknemer klaar staat om te werken kunt u uw werknemer overwerken. Pauze en vrije tijd zijn belangrijk voor de werknemer om te ontspannen, om de volgende dag weer fris op het werk te kunnen komen en verder ziekteverzuim te voorkomen
• Een unieke factor die invloed kan uitoefenen op de werkdruk van uw werknemer is wanneer deze voornamelijk thuis werkt. De thuissituatie kan om verschillende redenen uw werknemer afleiden van het werk, zoals bijvoorbeeld een huilende baby in huis

Gebeurtenissen in de privésfeer

Het is onvermijdelijk dat sommigen van uw werknemers te maken krijgen met een negatieve gebeurtenis die buiten hun macht plaatsvinden. Ook zijn er verschillende privéproblemen die lang kunnen voortduren. Dit kan leiden tot burn-out wanneer uw medewerker tracht door te werken onder het gewicht van de problemen door, of kan een directe reden om niet te kunnen werken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan: 

• Het verlies van iemand in hun leven en het rouwproces
• Zorgen over een moeilijke financiële of woonsituatie
• Problemen in de familiekring, zoals ruzie of scheiding

Ziekteverzuim voorkomen en terugdringen door signalen op te merken

Om uw werknemer te begeleiden en ziekteverzuim te voorkomen is het belangrijk signalen op te merken van uw werknemer die kunnen wijzen op eventuele burn-out of privéproblemen. Verschillende klachten en signalen die kunnen wijzen op burn-out of privéproblemen:

• Lichamelijke klachten:
  • Uitgeput en oververmoeid
  • Onrustige slaap of nauwelijks kunnen slapen
  • Hoofdpijn
  • Duizeligheid
  • Pijn in de borst
  • Hartkloppingen
  • Spierpijn
  • Maagklachten of buikpijn
  • Hoge bloeddruk
• Mentale klachten:
  • Verminderde concentratie, aandacht of geheugen
  • Snel prikkelbaar en schommelingen in humeur
  • Angst en paniekklachten
• Signalen op de werkvloer
  • Meldt zich vaak kortdurend ziek met ‘lichte klachten’
  • Lijkt sneller geïrriteerd en maakt ruzie met zijn collega’s of klanten
  • Werkt steeds harder en langer, maar is niet vermeerderd productief
  • Heeft de ervaring dat zijn werk zinloos is
  • Piekert veel

Signaleren en begeleiden

Wanneer u verscheidene burn-out klachten bij uw werknemer opmerkt of er privé omstandigheden spelen die invloed kunnen uitoefenen op het verzuim van uw werknemer is het zaak om actie te ondernemen. Een helder inzicht in eventuele risico’s door privé omstandigheden is daarom essentieel bij ziekteverzuim voorkomen en terugdringen. Een goede werkrelatie helpt ontzettend veel bij het tijdig signaleren van potentiële redenen voor ziekteverzuim. De sleutels bij het verbeteren van de werkrelatie zijn communicatie, wederzijds vertrouwen en begrip, maar ook het delen van interesses en humor. Noodzakelijk is het dus om regelmatig sociaal contact te hebben met uw werknemer. Hierdoor bent u op de hoogte van veranderingen in hun privéleven, lichamelijke en psychische klachten die kunnen leiden tot burn-out. Ook heeft u dan de mogelijkheid om de werknemer hierbij te helpen.

Het gesprek aangaan

Het gesprek aangaan is de volgende stap om te bespreken hoe u uw werknemer kunt begeleiden zodat er een betere situatie ontstaat en voor ziekteverzuim voorkomen en terugdringen. Een aantal tips bij het houden van een gesprek over privé omstandigheden met uw werknemer en samen oplossingen te zoeken:

• Als u een persoonlijk gesprek wilt houden met uw werknemer, kan het handig zijn eerst te leiden met een vraag over werk om niet meteen alle aandacht op de werknemer te leggen
• Bereidt u goed voor met specifieke vragen die u wilt stellen aan uw werknemer
• Luister naar en geef aandacht aan de gevoelens en zorgen van uw werknemer
• Overleg of de werknemer de werkdruk aankan en of er aanpassingen op het werk kunnen worden gedaan zodat de werknemer kan blijven werken
• Vraag of uw medewerker voldoende steun vanuit hun thuissituatie krijgt en of  eventueel steun vanuit werk gewaardeerd wordt. Bijvoorbeeld in de vorm van een coach die rouwbegeleiding kan bieden
• Bespreek eventueel betaald verlof zodat uw werknemer de tijd kan nemen voor het verwerken van eventuele gebeurtenissen

Extra hulp inschakelen

Indien de problemen niet zelf kunnen worden opgelost is het mogelijk om professionele hulp in te zetten bij de begeleiding van uw werknemer. Denk hierbij aan een coach, psycholoog, of bedrijfsmaatschappelijk werker, Ook kan een vertrouwenspersoon worden opgeleid, intern of extern, om als aanspreekpunt te fungeren zodat werknemers met iemand kunnen praten over hun problemen.

Takeaways

• Een groot gedeelte van verzuim wordt veroorzaakt door privé omstandigheden, of die nu leiden tot burn-out of op zichzelf staan
• Een gebrek aan balans tussen werk en privé kan leiden tot een burn-out. Negatieve gebeurtenissen in het leven van uw werknemer kunnen ook direct leiden tot ziekteverzuim
• Het tijdig signaleren van klachten of gebeurtenissen in het leven van uw werknemer zorgt voor handvatten om uw werknemer te begeleiden en ziekteverzuim te voorkomen
• Ga het gesprek aan met uw werknemer en zoek samen naar oplossingen

In samenwerking met een arbodienst kan er beleid worden gevoerd waarbij de privé omstandigheden van uw werknemers niet vergeten worden. Arbo Concern heeft verschillende verzuiminterventies waarbij coaches worden ingezet, maar ook mogelijkheden voor het inzetten van vertrouwenspersonen. Wij adviseren u graag bij begeleiden van uw werknemers. Neem vandaag nog vrijblijvend contact met ons op!