Verzuimpreventie voor MKB-bedrijven

Ziekteverzuim raakt uw MKB-bedrijf harder dan u denkt. Met elke ziekmelding lopen de kosten op, neemt de werkdruk toe en kan de continuïteit in gevaar komen. Een zieke werknemer betekent niet alleen directe loonkosten, maar vaak ook een flinke impact op de bedrijfsvoering en het team. Waar grote bedrijven uitgebreide HR-afdelingen hebben om verzuim aan te pakken, ontbreekt het kleinere bedrijven vaak aan de tijd, middelen of kennis om preventieve maatregelen structureel door te voeren. Toch is verzuimpreventie juist voor het MKB essentieel. Hoe kunt u als ondernemer ziekteverzuim voorkomen, de productiviteit verhogen en een gezonde werkcultuur creëren? In dit blog vindt u praktische, concrete tips en tools om als MKB-bedrijf effectief werk te maken van verzuimpreventie.
De impact van ziekteverzuim op MKB-bedrijven
Voor MKB’ers is ziekteverzuim niet alleen een administratieve last, maar ook een directe bedreiging voor de continuïteit van het bedrijf. In kleine teams is elke werknemer essentieel. Een ziekmelding kan leiden tot vertraging in projecten, een verhoogde werkdruk voor collega’s en zelfs het verlies van klanten. Bovendien lopen de kosten snel op: een verzuimdag kost gemiddeld €405 per werknemer. Bij langdurig verzuim loopt dit bedrag al gauw in de duizenden euro’s door loondoorbetaling, vervanging en begeleiding.
Een van de grootste oorzaken van verzuim? Psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Onder PSA vallen werkdruk, pesten, discriminatie, agressie en ongewenst gedrag. Het veroorzaakt jaarlijks 11 miljoen verzuimdagen en kost werkgevers ruim 3,1 miljard euro. Door PSA vroegtijdig te herkennen en te voorkomen, kunt u niet alleen verzuim reduceren, maar ook een veiligere en prettige werkomgeving creëren.
Wat is PSA en hoe voorkomt u dat het uw MKB-bedrijf schaadt??
Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) verwijst naar stress, lichamelijke en psychische klachten door een hoge werkdruk of ongewenste omgangsvormen op de werkvloer. Dit kan worden veroorzaakt door factoren zoals:
- werkdruk en stress door onrealistische deadlines;
- pesten, discriminatie of seksuele intimidatie;
- agressie en geweld vanuit collega’s of klanten.
Als PSA niet wordt aangepakt, kan het leiden tot langdurig verzuim, een burn-out of zelfs blijvende arbeidsongeschiktheid. Als werkgever bent u wettelijk verplicht om PSA te voorkomen en te beperken. Dit valt onder de Arbowet, die van alle bedrijven eist dat ze een beleid hebben voor werkdruk en ongewenst gedrag.
Tips voor het herkennen en aanpakken van PSA
1- Herken signalen van PSA
Vroege herkenning is essentieel om verzuim te voorkomen. Let op de volgende signalen bij uw werknemers:
- prikkelbaarheid en vermoeidheid;
- afname in productiviteit of concentratie;
- regelmatig kort verzuim.
2- Stel een PSA-beleid op
Een praktisch PSA-beleid voor MKB-bedrijven: Een gezonde werkcultuur begint bij u
Een goed PSA-beleid (psychosociale arbeidsbelasting) is cruciaal om een gezonde en veilige werkcultuur te waarborgen binnen uw MKB-bedrijf. Dit beleid helpt om problemen zoals werkdruk, pesten of agressie aan te pakken en zorgt ervoor dat uw werknemers gemotiveerd en gezond blijven.
U stelt een PSA-beleid op, op basis van een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E), waarin u de risico’s voor uw werknemers in kaart brengt. Dit geeft inzicht in situaties waar PSA kan optreden, zoals hoge werkdruk of ongewenst gedrag op de werkvloer. Op basis van deze analyse ontwikkelt u een concreet plan van aanpak met maatregelen om PSA te voorkomen en te verminderen.
Het is belangrijk om regelmatig te evalueren of de genomen maatregelen effectief zijn en deze indien nodig aan te passen aan nieuwe risico’s of omstandigheden.
Besparen op uw verzuimkosten?
.jpg?1735859599=)
.jpg?1735859599=)
Praktische stappen en maatregelen voor uw PSA-beleid:
- Houd de communicatie open: zorg dat werknemers weten dat ze altijd bij u of hun leidinggevende terechtkunnen met vragen of zorgen over werkdruk, stress of andere problemen.
- Stel een vertrouwenspersoon aan: voor gevoelige situaties, zoals conflicten of grensoverschrijdend gedrag, kan een externe of interne vertrouwenspersoon een veilige uitlaatklep bieden.
- Maak een gedragscode: beschrijf welk gedrag u verwacht en hoe werknemers met elkaar en klanten omgaan. Geef ook aan hoe u ongewenst gedrag, zoals pesten of agressie, aanpakt.
- Stel een klachtenprocedure op: geef werknemers een eenvoudige en formele manier om klachten over werkdruk, intimidatie of andere problemen te melden.
- Onderzoek werkdruk binnen uw bedrijf: gebruik korte anonieme vragenlijsten of voer informele gesprekken om te achterhalen waar werkdruk vandaan komt en hoe u dit kunt verlichten.
- Voorlichting en training: informeer uw team over wat PSA is, hoe ze het kunnen herkennen en welke maatregelen u heeft genomen. Organiseer ook trainingen over het omgaan met werkdruk en stress.
Wat levert dit u op als MKB’er?
Met deze maatregelen creëert u niet alleen een veilige en prettige werkomgeving, maar versterkt u ook het welzijn en de tevredenheid van uw werknemers. Dit heeft direct positieve effecten, zoals:
- minder ziekteverzuim en minder kosten door langdurige uitval;
- betere samenwerking binnen het team;
- meer betrokkenheid en motivatie van uw werknemers;
- Een productievere werkvloer die klanten beter bedient.
Een PSA-beleid hoeft niet ingewikkeld te zijn. Met kleine, concrete stappen kunt u een groot verschil maken in de gezondheid en tevredenheid van uw werknemers. Het resultaat? Een sterk team dat samen groeit met uw bedrijf.
Maak preventie eenvoudiger met tools en strategieën
Preventie begint bij inzicht in de gezondheidsrisico’s binnen uw bedrijf. Dit kunt u bereiken met de verplichte risico-inventarisatie en - evaluatie (RI&E) en met hulpmiddelen zoals de MKB Preventietool van het RIVM. Deze tool biedt praktische stappen en oplossingen om gezondheidsklachten en verzuim te voorkomen.
Belangrijke stappen in preventie
- In kaart brengen van risico’s:
gebruik een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) om te achterhalen waar de risico’s liggen. Praat ook met uw werknemers: zij weten vaak precies wat er speelt.
- Bied concrete oplossingen:
- organiseer een preventief medisch onderzoek (PMO). Dit helpt om fysieke en mentale klachten vroegtijdig te signaleren;
- stimuleer beweging, bijvoorbeeld met wandelvergaderingen of sportabonnementen;
- zorg voor ergonomische werkplekken om fysieke klachten te voorkomen.
- Communiceer open over gezondheid:
- laat werknemers weten welke opties er zijn, zoals gezondheidschecks, vaccinaties en workshops.
- beschikbaar zijn;
- maak het bespreekbaar, werknemers doen eerder mee als ze begrijpen waarom het belangrijk is.
- Houd beleid levend:
controleer regelmatig of de maatregelen effectief zijn en pas ze aan waar nodig. Deel succesverhalen om draagvlak te vergroten.
Investeren in werkgeluk en werk-privébalans
Werknemers die zich gewaardeerd voelen, zijn gezonder en productiever. Als MKB’er heeft u vaak meer mogelijkheden om flexibel in te spelen op individuele behoeften dan grote bedrijven.
Praktische acties voor werkgeluk:
- Flexibiliteit bieden: laat werknemers zelf hun werktijden indelen of bied thuiswerkopties aan.
- Waardering tonen: complimenteer werknemers regelmatig en vier successen samen.
- Balans bevorderen: moedig werknemers aan om hun grenzen aan te geven en faciliteer ouderschapsverlof of extra vrije dagen indien nodig.
Kosten en baten van preventie
Verzuimpreventie is niet alleen goed voor uw werknemers, maar ook voor uw portemonnee. Elke verzuimdag kost gemiddeld €405,-, wat bij langdurig verzuim kan oplopen tot duizenden euro’s.
Door te investeren in preventieve maatregelen bespaart u op de lange termijn aanzienlijk. Denk aan:
- lagere kosten voor vervanging en verzuimbegeleiding;
- minder uitval door werkstress en fysieke klachten;
- een hogere productiviteit en loyaliteit binnen uw team.
Conclusie
Als MKB-ondernemer heeft u een unieke kans om een gezonde werkcultuur te creëren. Met eenvoudige en effectieve maatregelen, zoals het opstellen van een PSA-beleid, het herkennen van werkstress en het bieden van flexibiliteit, kunt u ziekteverzuim drastisch verminderen. Dit levert niet alleen kostenbesparing op, maar ook een tevreden, gemotiveerd team dat bijdraagt aan het succes van uw bedrijf.
Take aways
- Ziekteverzuim kost gemiddeld €405 per dag per werknemer; langdurig verzuim loopt in de duizenden euro’s.
- PSA (werkdruk, pesten, ongewenst gedrag) veroorzaakt 11 miljoen verzuimdagen en €3,1 miljard schade per jaar.
- 67% van de MKB’ers denkt de verzuimregels te kennen, maar niemand weet alle verplichte stappen correct uit te voeren.
- Onwetendheid kan leiden tot hoge UWV-boetes, oplopend tot een jaarsalaris van de zieke werknemer.
- Signaleer vroegtijdige stress via tekenen zoals prikkelbaarheid, vermoeidheid en afname van productiviteit.
- Maak werkdruk en PSA bespreekbaar met een vertrouwenspersoon en anonieme werkdruk-enquêtes.
- Stel een verplicht PSA-beleid op om werkdruk en ongewenst gedrag structureel aan te pakken.
- Voer een RI&E en PMO uit om gezondheidsrisico’s vroegtijdig in kaart te brengen.
- Investeer in werkgeluk door flexibele werktijden, thuiswerken en waardering te bieden.
- Gebruik wellness-apps en HR-software om werkdruk en welzijn te monitoren en trends te analyseren.
- Verzuimpreventie verlaagt kosten en zorgt voor een gemotiveerd, gezond en productief team.
Misschien ook interessant


