Arbodienst verplicht of niet? Moeten en willen.

29/12/2022 Arbobeleid
Arbodienst verplicht of niet? Moeten en willen.

War for Talent

De Intelligence Group meldt in haar monitor over het 3e kwartaal dat de sourcings druk een record van 38,8% heeft bereikt. Door de krapte op de arbeidsmarkt is de jacht op talentvolle werknemers geïntensiveerd. Potentiële werknemers zullen hun huid daarom duur verkopen. In deze zogenaamde War for Talent heb je als bedrijf of organisatie je handen vol aan actieve werving en selectie. Als u naast het werven ook nog veel tijd kwijt bent aan het organiseren van arbobeleid dringt zich de vraag op of dit niet beter kan worden overgelaten aan een arbodienst? Meer in het algemeen, is een arbodienst verplicht of niet? Wanneer moet u een arbodienst inschakelen? Of moet u gezien de ontwikkelingen op arbeidsmarkt een arbodienst willen die taken uit handen neemt? 

Verplichte aansluiting arbodienst

Is een arbodienst verplicht of niet? Om op deze vraag een bevredigend antwoord te kunnen geven is het nodig om in te gaan op wat de Arbowet van eist u als werkgever, wat de wettelijke inbedding van een arbodienst is en wat een arbodienst kan betekenen voor uw bedrijf. Moet u verplicht een arbodienst inschakelen? Of wilt u misschien een arbodienst inschakelen gezien de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt?

Dit moet van de Arbowet

De Arbeidsomstandighedenwet die in 1968 is aangenomen en enkele keren is geactualiseerd stelt dat werknemers gezond en veilig moeten kunnen werken. De verantwoordelijkheid geldt voor werkgevers en werknemers maar werkgevers hebben hierin de meeste verantwoordelijkheid omdat zij bepalen hoe de werkvloer wordt ingericht. Risico’s op ongevallen en werkgerelateerde ziekten moeten worden tegengegaan. Waar de Arbowet inzet op preventie komt bij (langdurige) ziekte de Wet verbetering poortwachter om de hoek kijken. Laten we eerst kijken naar de Arbowet en wat deze van u als werkgever vraagt.

 

De Arbowet verplicht werkgevers om een beleid binnen het bedrijf te voeren dat gericht is op het tegengaan van risico's op ongevallen en beroepsziekten. Het formuleren van een helder arbobeleid is hierbij belangrijk.  

Het belang van een gezond arbobeleid is evident. Als werkgever zult u willen voorkomen dat werknemers ziek worden en langdurig uitvallen. Duurzame inzetbaarheid en een goede productiviteit van uw werknemers is een voorwaarde voor de uiteindelijke winstgevendheid van uw bedrijf of organisatie. U wilt ook voorkomen dat uw werknemers uw bedrijf aansprakelijk stellen voor schade die zij door het werk hebben geleden. Tenslotte kunt u met een helder beschreven arbobeleid beter aantonen dat u redelijkerwijs alles heeft gedaan om schade veroorzaakt door arbeid te voorkomen. 

Arbobeleidscyclus

Als u als werkgever of leidinggevende een helder arbobeleid heeft opgesteld dan is de naleving ervan een must. Arbobeleid kent een cyclus. Deze zogenaamde arbobeleidscyclus bestaat uit inventariseren van risico’s, het vastleggen en uitvoeren van maatregelen om deze tegen te gaan en tenslotte het evalueren van de genomen maatregelen. Is een arbodienst hierbij verplicht of niet? In ieder geval moet bij het bepalen van het arbobeleid ook het preventieadvies van een bedrijfsarts meegenomen. De bedrijfsarts baseert zijn advies weer op zijn consultaties van andere arbodeskundigen. Voor een eenduidig en helder preventieadvies dienen de bedrijfsarts en deze deskundigen nauw met elkaar samen te werken.

Wet verbetering poortwachter (Wvp)

De Wet verbetering poortwachter is erop gericht langdurige ziekte terug te dringen. Snel en effectief optreden hierbij kan de duur van ziekteverzuim korter maken. De Wet verbetering poortwachter verplicht u om een procedure te volgen bij een ziekmelding.

Op de vraag of een arbodienst verplicht is of niet kunnen we stellen dat zieken moeten gemeld worden bij de bedrijfsarts of arbodienst.

Dit moet uiterlijk binnen een week na de eerste ziektedag. Als een werknemer na zes weken nog niet hersteld is van zijn ziekte dan moet de bedrijfsarts of arbodienst een probleemanalyse maken waarin staat waarom de werknemer nog niet kan werken. De mogelijkheid dat hij herstelt en wanneer de werknemer denkt weer aan de slag te kunnen gaan moeten worden geïnventariseerd.

Wettelijke inbedding arbodienst

Zowel de Arbowet als de Wet verbetering poortwachter vragen een heleboel van u als leidinggevende of werkgever. U dient verschillende procedures te volgen en verschillende “kerndeskundigen” in te schakelen. Kerndeskundigen zijn:

  • bedrijfsarts
  • veiligheidskundige 
  • arbeidshygiënist,
  • arbeids- en organisatiedeskundige 

De vraag of een arbodienst verplicht is of niet is afhankelijk van het CAO en de toestemming van de OR of personeelsvertegenwoordiging binnen uw bedrijf. 

Basiscontract

De Arbowet vereist dat u als werkgever een basiscontract afsluit met een bedrijfsarts of arbodienst.  U bent verantwoordelijk voor de inhoud ervan. In het basiscontract worden afspraken gemaakt over wie welke taken uitvoert en bij welke taken welke kerndeskundige wordt betrokken. Het doel van het basiscontract is de taakverdeling helder te krijgen maar ook om te zorgen dat arbodiensten en bedrijfsartsen efficiënt hun werk kunnen doen. Meer efficiëntie betekent dat er meer ruimte is voor de kerntaak namelijk het voorkomen van ziekte en ongevallen. Een basiscontract kent twee regelingen. De Maatwerkregeling en een Vangnetregeling. 

Maatwerkregeling of Vangnetregeling

De keus voor de maatwerkregeling of vangnetregeling is gebonden aan voorwaarden. Altijd is instemming van de Ondernemingsraad of de Personeelsvertegenwoordiging noodzakelijk. Behalve als een bedrijf niet verplicht een OR of personeelsvertegenwoordiging hoeft te hebben. De keuze voor de maatwerkregeling of vangnetregeling kan ook in het CAO zijn vastgelegd. Als werkgever kun je daar niet van afwijken.

Maatwerkregeling

Vangnetregeling 

Als u niet kunt kiezen voor de maatwerkregeling dan kunt u uitwijken naar de vangnetregeling. Hierbij sluit u een contract af met een gecertificeerde arbodienst. Deze regelt al uw arbozaken en kan desgewenst verschillende kerndeskundigen inzetten ter ondersteuning bij de verplichte arbo taken zoals:

  • Risico- evaluatie & - inventarisatie(RI&E)
  • Verzuimbeleid
  • Periodiek Arbeids Gezondheidsonderzoek voor werknemers(PAGO) 

Ook bij de vangnetregeling is instemming van de OR of personeelsvertegen- woordiging vereist.

Hun instemming is nodig bij de keuze van de arbodienst en de bepalingen in het contract.

Voordelen van een arbodienst

Als de personeelsvertegenwoordiging en de afspraken in het CAO het toelaten, dan heeft aansluiting bij een arbodienst voordelen. Deze liggen in de tijd en energie die u bespaart. U kunt zich meer richten op andere belangrijke taken zoals sourcing en recruitment marketing. In het hele proces van sourcing is “employer branding” een essentieel verwervingsmiddel. Potentiële talentvolle kandidaten bezoeken u eerst via uw website om zo uw bedrijf beter te leren kennen. De tijd om zowel sourcing als “ employer branding” via recruitment marketing goed uit de verf te laten komen is er eigenlijk niet. Een arbodienst kan u ontzorgen waarna er wel tijd en ruimte ontstaat hiervoor.  

Arbodienst ontzorgt

Met het inschakelen van een arbodienst kunt u meer tijd en ruimte over houden voor sourcing en “employer branding”. Een arbodienst ontzorgt als het gaat om een aantal verplichtingen die uw organisatie heeft volgens de Arbowet.

  • Risico -inventarisatie en -evaluatie (RI&E)
  • Periodiek medisch onderzoek (PAGO/PMO)
  • Re-integratiebegeleiding
  • Aanstellingskeuringen 

Het voeren van een gezond arbobeleid vergt naast tijd ook de nodige kennis. Als u door te weinig expertise en ervaring niet de regels van de arbowet kunt naleven kan dit problemen opleveren. Op de werkvloer maar ook met de Arbeidsinspectie. De Arbeidsinspectie kan uiteindelijk boetes opleggen als geconstateerd wordt dat regels niet worden nageleefd. Hier geldt voorkomen is beter dan genezen.



 
 Gezond arbobeleid vergt naast tijd ook de nodige kennis. De arbodienst heeft zowel de tijd als de expertise. 

Conclusie

Of een arbodienst verplicht is of niet is afhankelijk van of in het CAO hier afspraken over zijn gemaakt. Een basiscontract waarin afspraken staan vastgelegd met een bedrijfsarts of arbodienst is verplicht. Bij een basiscontract kan in sommige gevallen gekozen worden voor een maatwerkregeling waarbij u als werkgever of leidinggevende de keuze heeft om te bepalen welke kerndeskundigen u inhuurt en welke afspraken met hen worden gemaakt. Als u niet kunt kiezen voor de maatwerkregeling dan kunt u uitwijken naar de vangnetregeling. Hierbij sluit u een contract af met een gecertificeerde arbodienst. Deze regelt al uw arbozaken en kan desgewenst verschillende kerndeskundigen inzetten ter ondersteuning bij de verplichte arbo taken. Gezien de krappe arbeidsmarkt is er behoefte aan meer tijd voor sourcing en “employer branding”. Een arbodienst kan ontzorgen waarmee meer tijd vrijkomt voor deze actuele en belangrijke zaken.

 

Take away

  • Een basiscontract met een bedrijfsarts is verplicht volgens de Arbowet.
  • Een arbodienst kan helpen met het leveren van kerndeskundigen als een bedrijfsarts.
  • Altijd is toestemming vereist van de personeelsvertegenwoordiging bij de keuze voor een arbodienst en voor veranderingen in het arbobeleid.
  • De werkgever is verantwoordelijk voor de afspraken met een arbodienst of kerndeskundigen.
  • De huidige krappe arbeidsmarkt vereist meer tijd en aandacht voor sourcing, employer branding en recruitment marketing.
  • Een arbodienst ontzorgt waardoor meer tijd vrijkomt voor deze belangrijke zaken.

Misschien ook interessant

De Arbowet: een beknopte uitleg en het belang hiervan voor uw verzuimbeheer
Waar gehakt wordt vallen spaanders en waar mensen werken zijn er risico’s voor de arbeidsomstandigheden. Daarom is een goede Arbowet en de naleving ervan belangrijk. Er is momenteel werk in overvloed in Nederland. In 2015 waren er 9,8 miljoen banen en eind 2022 waren dat er 11,4 miljoen. De arbeidsmarkt is flink in beweging en dat zet de nodige druk op werknemers. De Arbowet is het fundament van het Nederlandse arbeidsrecht en vormt de spil in het waarborgen van veilige en gezonde werkomstandigheden, een aspect dat onlosmakelijk verbonden is met effectief verzuimbeheer. Voor HR-professionals en werkgevers biedt een grondige kennis van de Arbowet niet alleen de sleutel tot minder ziekteverzuim en compliance, maar ook tot het creëren van een productieve en gezonde werkomgeving.
Het RI&E-plan van aanpak: Stappen voor het aanpakken van risico's
Als werkgever of HR-professional bent u ongetwijfeld bekend met de term risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Echter, het ontwikkelen van een effectief plan van aanpak na uw RI&E is een stap die vaak minder aandacht krijgt, maar van cruciaal belang is. Het komt nog te vaak voor dat bedrijven niet over een deugdelijk plan van aanpak beschikken volgens de Nederlandse Arbeidsinspectie. Het plan van aanpak bepaalt hoe u de geïdentificeerde risico's daadwerkelijk gaat aanpakken. In deze blog, duiken we dieper in de stappen en aanpak voor het effectief aanpakken van risico's.
 Waarom risico-inventarisatie en -evaluatie verplicht is van de Arbowet
De laatste jaren is er meer aandacht voor de risico-inventarisatie en -evaluatie(RI&E) en voor het daadwerkelijk uitvoeren ervan. In de Arbowet is bepaald dat het uitvoeren van de RI&E een wettelijke verplichting is. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is belast met het Meerjarenprogramma RI&E. In de 3e voortgangsbrief van 13 juni 2023 schrijft de minister dat de gevolgen van onder andere grensoverschrijdend gedrag, arbeidsongevallen en blootstelling aan gevaarlijke stoffen zowel voor werknemers als voor de maatschappij als geheel bijna niet te overschatten zijn. Laten we eens kijken waarom risico-inventarisatie en -evaluatie verplicht is en wat de arbowet erover zegt.