Hoe aan arbowet voldoen? Alle zaken op een rij.

Koksmutsen springen eruit 

Uit de meest recente cijfers van het CBS blijkt dat er een stijging is van  arbeidsongevallen onder werknemers met gevaarlijk werk. Vooral beroepen in de techniek, logistiek en transport staan in de top 10 van gevaarlijkste beroepen. Verrassend is wel dat binnen de deze beroepsgroepen koks hun werk als meest onveilig ervaren. De arbowet legt de meeste verantwoordelijkheid voor een veilige werkomgeving bij werkgevers. Hoe kunt u als werkgever aan de arbowet te voldoen? Heeft u alle zaken op een rij die bij een gezond arbobeleid horen?

Arbeidsomstandighedenwet

De Arbowet is een kaderwet die de contouren schetst van een gezond arbobeleid. De specifieke geboden en verboden zijn verder uitgewerkt in het Arbobesluit en de Arboregeling. Als werkgever ben je verplicht om te zorgen dat werknemers veilig en gezond kunnen werken. De Arbowet, verder uitgewerkt in het Arbobesluit en de Arboregeling, bepaald ook de mate waarin werknemers moeten worden beschermd tegen risico’s op de werkvloer. Door binnen uw bedrijf de regels na te leven voldoet u aan de Arbowet. De Arbowet naleven betekent dat u een gezond arbobeleid moet gaan voeren. Door te voldoen aan de Arbowet voorkomt u ook het krijgen van boetes van de Nederlandse Arbeidsinspectie.

Alle zaken op een rij

Arbobeleid 

Als minimale vereisten voor een gezond Arbobeleid stelt de Arbowet dat de volgende instrumenten moeten worden ingezet:

• risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)
• ziekteverzuimbeleid
• preventiemedewerker
• bedrijfshulpverlening (BHV)
• periodiek arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (PAGO)

Arbodienst 

Als werkgever of leidinggevende wilt u weten hoe aan de Arbowet te voldoen.De Arbowet stelt minimale vereisten voor een gezond Arbobeleid. Een Arbodienst kan u helpen om een gezond Arbobeleid te voeren in uw bedrijf. Het doel is het creëren van een veilige, gezonde en inspirerende omgeving waarin werknemers en leidinggevenden optimaal kunnen presteren. Een arbodienst heeft expertise in huis en kan “kerndeskundigen” aanleveren. “Kerndeskundigen” zijn arbodeskundigen zoals een bedrijfsarts, arbeidshygiënist, hogere veiligheidsdeskundige of arbeid- en organisatiepsycholoog. U bent als werkgever verplicht zich te laten adviseren door arbodeskundigen. In een basiscontract legt u samen met een arbodienst of bedrijfsarts vast bij welke zaken u zich door welke kerndeskundigen laat adviseren.

Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)

In de Risico inventarisatie en evaluatie (RI&E) wordt beschreven welke risico’s er zijn voor de werknemers op de werkvloer. Op basis van deze inventarisatie maakt u als werkgever een plan van aanpak. In het plan van aanpak moeten concrete maatregelen staan om gezondheidsrisico’s aan te pakken en op welke termijn deze worden uitgevoerd. Heeft u geen personeel in dienst dan hoeft u geen RI&E te maken. Personeel kan bestaan uit vaste medewerkers, uitzendkrachten, stagiaires, inhuurkrachten of vrijwilligers.

Ziekteverzuimbeleid

Het ziekteverzuimbeleid bestaat uit het begeleiden van zieke werknemers. Het doel is om de juiste voorwaarden te scheppen voor het herstel van zieke werknemers en preventie. Bij het bepalen van het ziekteverzuimbeleid is inspraak van werknemers via hun vertegenwoordiging nodig. Het beleid gaat hen tenslotte direct aan. Het beleid wordt dan aan de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging ter instemming voorgelegd. Art.2.9 van het Arbeidsomstandighedenbesluit verplicht u als werkgever om een arbodienst in te schakelen bij het implementeren van een ziekteverzuimbeleid. Een arbodienst kan bijdragen aan het voeren van een adequaat en systematisch ziekteverzuimbeleid. 

Onderdelen verzuimbeleid

• Ziekteverzuimpreventie
• ziekteverzuimprotocol
• Ziekteverzuimtraining
• Ziekteverzuimregistratie
• Begeleiding bij re-integratie

Ziekteverzuimpreventie

Bij ziekteverzuimpreventie kunt u samen met een arbodienst eventuele problemen in kaart brengen als het gaat om ziekteverzuim. Het doel is om te voorkomen dat werknemers ziek worden en dat voor een lange tijd. Langdurig ziekteverzuim kan voor u als werkgever een flinke kostenpost worden. In de adviezen van de arbodienst kan ook uw rol als werkgever of leidinggevende beter worden geduid. Ook de preventie en begeleiding van werknemers met een functionele beperking kan meegenomen worden in deze adviezen.

Het Arbeidsomstandighedenbesluit noemt expliciet bijzondere groepen van werknemers waar rekening mee gehouden dient te worden:

• zwangere vrouwen
• anderstalige werknemers
• jongeren tot 18 jaar
• stagiairs 
• ingeleend personeel
• personeel met een fysieke of geestelijke beperking

Ziekteverzuimprotocol

In het verzuimprotocol wordt het proces beschreven bij:

• ziekmelden
• verzuimbegeleiding
• verzuimcontrole
• re-integratie
• verrekening vakantiedagen
• verzuimbegeleiding

Waarom is het nodig een verzuimprotocol op te stellen? Het schriftelijk vastleggen van de processen zorgt voor duidelijkheid bij alle betrokkenen. Plichten en rechten worden duidelijk waardoor negatief discriminerend handelen ten opzichte van bepaalde werknemers wordt voorkomen. 

Verzuimtraining 

Verzuimtraining is erop gericht om leidinggevenden te helpen bij hun rol in het ziekteverzuimbeleid. Hoe voer je een efficiënt gesprek met een verzuimende werknemer? Welke vragen mag je wel aan een verzuimende werknemer stellen en welke niet? 

Verzuimregistratie en analyse 

Verzuimregistratie en analyse zijn noodzakelijk om te zien of u als werkgever of leidinggevende het beter doet ten opzichte van de periode ervoor. Hoe hoog zijn de verzuimpercentages over langere tijd? Analyse van de verzuimcijfers en de oorzaken van ziekteverzuim laat patronen zien. Op basis hiervan kunt u als werkgever of leidinggevende beter maatregelen nemen voor de aanpak en preventie van ziekteverzuim. Een juiste analyse van de verzuimcijfers moet helder maken of het verzuimpercentage veroorzaakt wordt door veel en frequent verzuim of door beperkt en langdurig verzuim. 

Re-integratie begeleiding 

In het ziekteverzuimbeleid wordt vaak een casemanager aangesteld. Deze moet zieke werknemers begeleiden bij hun re-integratie. De rol van een casemanager is gericht op bewaking van het ziekteverzuimproces.

Soms kan er een verschil in opinie ontstaan tussen de casemanager en de verzuimende werknemer. Het is belangrijk om in het ziekteverzuimbeleid bepalingen op te nemen waarin wordt uitgelegd wat de manier is om een eventuele impasse op te lossen. Een werknemer kan bijvoorbeeld eerst een second opinion aanvragen bij een andere bedrijfsarts. Als blijkt dat de second opinion geen andere resultaten oplevert kunt u bijvoorbeeld denken aan het stopzetten van het loon als de werknemer nog steeds niet werkwillig blijkt.

Preventiemedewerker 

De Arbowet verplicht bedrijven met meer dan 25 werknemers één werknemer aan te wijzen als preventiemedewerker. Een preventiemedewerker heeft als taak om samen met de bedrijfsarts en andere arbodienstverleners te werken aan een veilig en gezond werkklimaat binnen het bedrijf. Een preventiemedewerker vervult een brugfunctie tussen de werknemers en u als werkgever of leidinggevende. Heeft u minder dan 25 werknemers in dienst dan mag u als werkgever zelf de taak van preventiemedewerker op u nemen. 

Bedrijfshulpverlening

Bedrijven moeten voorlichting geven aan hun werknemers over veilig en gezond werken, hoe om te gaan met gevaarlijke stoffen bijvoorbeeld en wanneer het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen noodzakelijk is. Als zich calamiteiten voordoen moet bedrijfshulpverlening kunnen worden toegepast. Daarom is het noodzakelijk minstens een bhv-er (bedrijfshulpverlener) in huis te hebben. 

Wat doet een BHV’er? 

Een bedrijfshulpverlener is opgeleid om in geval van calamiteiten in te grijpen en assistentie te bieden. Bij nood weet hij of zij hoe je personeel en eventuele bezoekers op een veilige manier uit een gebouw brengt. Bij ongevallen kan een BHV-er eerste hulp verlenen. Denk aan reanimeren, verbanden aanleggen en andere levensreddende handelingen bij een slachtoffer uitvoeren. Het herkennen van brand en op tijd bestrijden is ook een taak voor de BHV’er in uw organisatie of bedrijf. Heeft u in uw bedrijf meerdere werknemers werken in risicovolle omstandigheden dan is het aantrekken van een externe veiligheidsdeskundige een verstandige keuze.

In ieder geval is de verplichting dat u binnen uw bedrijf minimaal één BHV’er aanwezig is tijdens de werkuren. 

Arbodeskundige 

Volgens de Arbowet dient elk bedrijf een arbodeskundige aan te stellen. Bijvoorbeeld een bedrijfsarts. Deze helpt u met het ziekteverzuim onder controle te krijgen. Het doel is natuurlijk om u zo op tijd goede en pragmatische adviezen te geven die gericht zijn op een zo’n snel mogelijke re-integratie van zieke werknemers. Naast een bedrijfsarts kan ook een andere kerndeskundige worden aangesteld. Een arbeid-en organisatiepsycholoog bijvoorbeeld. Het doel is tenslotte het voeren van een doeltreffend arbobeleid. 

Periodiek arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (PAGO)

Een bedrijfsarts is bijvoorbeeld nodig om het periodiek arbeids gezondheidsonderzoek(PAGO) te doen bij uw werknemers. Het arbeids gezondheidsonderzoek wordt afgestemd op de situatie op de werkvloer. Welke risico’s zijn er binnen het werkproces? Welke maatregelen moeten als eerste genomen worden om het risico op ongevallen te minimaliseren? Hoe vaak en wanneer moet PAGO worden uitgevoerd. PAGO wordt uitgevoerd in samenhang met de Risico Inventarisatie & Evaluatie(RI&E). Het plan van aanpak wat hiervan onderdeel is wordt dan gevolgd. Wat in het PAGO onderzocht moet worden kan het beste samen bepaald worden met verschillende kerndeskundigen als de bedrijfsarts, arbeid-en organisatiepsycholoog, hogere veiligheidsdeskundige en arbeidshygiënist. Het is belangrijk dat de communicatie tussen deze kerndeskundigen goed verloopt. Een Arbodienst kan hierbij van nut zijn omdat deze de verschillende experts kan leveren. Ook het inschakelen van ergonomen of leefstijlcoaches kan de Arbodienst op zich nemen als op basis van de RI&E blijkt dat daar behoefte aan is.

Conclusie

De Arbowet verplicht bedrijven en werkgevers om een gezonde, veilige en inspirerende omgeving te creëren voor hun werknemers. Als u wilt weten hoe aan de Arbowet te voldoen dan biedt de Arbowet genoeg handvatten hiervoor. Minimale vereisten zijn het inzetten van een aantal instrumenten in de bedrijfsvoering zoals risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E), ziekteverzuimbeleid, een preventiemedewerker, bedrijfshulpverlening (BHV) en periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO). De Arbowet verplicht middels een basiscontract het raadplegen van kerndeskundigen zoals een bedrijfsarts, hogere veiligheidsdeskundige, arbeid- en organisatiepsycholoog, enz. Een arbodienst heeft al deze expertise onder één dak en kan werkgevers efficiënt tegemoet komen in hun behoeften en het naleven van de verplichtingen die de Arbowet oplegt.

Takeaways

• Als werkgever ben je verplicht om te zorgen dat werknemers veilig en gezond kunnen werken.
• Als minimale vereisten voor een gezond arbobeleid stelt de Arbowet dat de volgende instrumenten moeten worden ingezet: risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E), ziekteverzuimbeleid, een preventiemedewerker, bedrijfshulpverlening (BHV), periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO).
• Doel van Risico inventarisatie en evaluatie (RI&E) is concrete maatregelen implementeren om gezondheidsrisico’s aan te pakken binnen een bepaalde termijn.
• Het doel van ziekteverzuimbeleid is de juiste voorwaarden te scheppen voor het herstel van zieke werknemers en preventie.
• Een preventiemedewerker heeft als taak om samen met de bedrijfsarts en arbodienstverleners te werken aan een veilig en gezond werkklimaat binnen het bedrijf. 
• Een BHV’er helpt calamiteiten te voorkomen. In geval van calamiteiten grijpt hij in en zorgt voor eventuele slachtoffers. Levensreddende handelingen kunnen daarbij horen. 
• Periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek wordt gedaan om risico’s op ongevallen en werkgerelateerde ziektes tegen te gaan.
• Een arbodienst kan veel betekenen in het adviseren van werkgevers en aanleveren van kerndeskundigen zoals verplicht door de Arbowet.